Informacja w sprawie zaawansowania prac nad programem i planem rozwoju komunikacji rowerowej w Toruniu na lata 2007 - 2015

    Podjęte prace planistyczne w zakresie rozwoju komunikacji rowerowej na terenie miasta Torunia mają na celu zwiększenie zainteresowania tym alternatywnym i coraz bardziej wykorzystywanym środkiem transportu, zwiększenia bezpieczeństwa rowerzystów w ruchu drogowym, a tym samym wyizolowanie ruchu rowerowego z coraz bardziej obciążonych ruchem samochodowym ulic. Nie jest to próba rozwiązania całościowego problemu komunikacji rowerowej, zarówno tej rekreacyjnej jak i turystycznej, jednak może stanowić element szerszego programu dróg i szlaków rowerowych na obszarze miasta w powiązaniu z drogami i szlakami rowerowymi zewnętrznymi wykraczającymi poza granice administracyjne miasta Torunia.
Stosowany jeszcze do niedawna termin „ścieżka rowerowa", sugerował niewielką wagę przedmiotu. Tymczasem zgodnie z obowiązującym obecnie prawem o ruchu drogowym, na terenie miejscowości używa się pojęcia „droga dla rowerów", z wszelkimi konsekwencjami niestosowania się do przepisów. Natomiast poza miejscowościami używa się pojęcia „szlak rowerowy". W systemie miejskim wyróżnia się następujący hierarchiczny typ dróg rowerowych:

• Główne: obsługujące przede wszystkim ruch międzydzielnicowy oraz wylotowy (rekreacyjny, turystyczny) z miasta. Powinny one obsługiwać nawet ok. 60-70% ruchu rowerowego liczonego w pasażerokilometrach.
  

• Zbiorcze: rozprowadzające ruch rowerowy w dzielnicach.

• Lokalne: obsługujące ruch lokalny, docelowo-źródłowy.

    Hierarchiczna budowa sieci jest pomocna dla rowerzysty w wyborze trasy, a także łatwiejsza jest orientacja podczas jazdy.
Od 10-ciu lat systematycznie rozwijana jest sieć dróg rowerowych w Toruniu. Zbudowano wiele odcinków tych dróg przy nowych i modernizowanych ulicach, wyznaczono pasy ruchu rowerowego na dawnych szerokich chodnikach lub drogi pieszo-rowerowe. Zbudowano także odcinki dróg rowerowych poza ulicami (o nawierzchni naturalnej), jak np. wzdłuż ul. Bema, między ul. Bema a ul. Balonową, między ul. Balonową a ul. Grunwaldzką.
    Istniejąca sieć tras rowerowych w Toruniu składa się z 11 odcinków dróg rowerowych o łącznej długości 37,2 km. Zestawienie tych odcinków zawiera (tabela nr 1).
W tym znaczący przyrost dróg rowerowych (ponad 8 km) nastąpił w latach 2005-2006 w związku z przebudową i modernizacją dróg wylotowych z Torunia w kierunku Warszawy, Olsztyna i Bydgoszczy oraz przy budowie Trasy Średnicowej Podgórza.
    W 2005 r. została opracowana „Koncepcja sieci tras rowerowych na terenie miasta Torunia", która zakłada, że do roku 2015 łączna długość docelowej sieci rowerowej w Toruniu ma wynieść 144,3 km. W tym 52,8 km proponowane jest do wybudowania wzdłuż istniejących ulic (zestawienie w tabelach nr 2, 3 i 4). Natomiast pozostała część docelowej sieci rowerowej (54,3 km) związana jest z perspektywicznymi dużymi inwestycjami drogowymi (jak: Trasa Średnicowa WZ, Trasa Nowomostowa z drugim mostem przez Wisłę), modernizacją dróg wojewódzkich (ul. Turystyczna, ul. Nieszawska i Szosa Chełmińska), a także z budową i modernizacją dróg lokalnych (tabela nr 5).
Drogi rowerowe, które będą budowane wzdłuż istniejących ulic, wymagają wyodrębnionych nakładów inwestycyjnych, co jest istotą części finansowej niniejszego projektu planu rozwoju. Powstające w ramach budowy lub przebudowy ulic; będą objęte kosztorysami tych inwestycji.
Stan obecny, etapy rozwoju i układ docelowy dróg rowerowych na terenie miasta Torunia zostały przedstawione na załączonej mapce. Na tej samej mapce naniesiono również przebiegi szlaków rowerowych, które rozpoczynają się w naszym mieście i ciągną poza jego granicami. Są to szlaki wychodzące w kierunkach: Bydgoszczy, Chełmna (przez Barbarkę), Zalesia k/Chełmży i Kamionek (wspólna część przez Koniczynkę), Brodnicy, Włocławka oraz Inowrocławia.

II.        Syntetyczna ocena stanu ruchu rowerowego i dróg rowerowych w Toruniu

Istniejąca sieć tras rowerowych w Toruniu charakteryzuje się:

• Brakiem spójności i ciągłości - często brakuje niewielkiego odcinka drogi rowerowej (np. w ciągu ul. Szosa Lubicka).
• Niską jakością niektórych dróg   rowerowych,   w większości zbudowanych   w niewłaściwej   technologii   - nawierzchnia   rzadko jest wykonana   z najbardziej odpowiedniego dla rowerzysty asfaltu.
• Brakiem ułatwień dla ruchu rowerowego, szczególnie w obszarze centralnym i śródmiejskim miasta, tj. brak dróg rowerowych, brak parkingów oraz przechowalni rowerowych itp.
• Brakiem   odpowiednich powiązań z zasadniczymi   źródłami   i   celami podróży rowerowych.
  

    Wiele istniejących odcinków dróg rowerowych wymaga uzupełnienia oznakowania, zwłaszcza poziomego, co jest obecnie największym minusem. Niezbędne korekty na istniejących drogach rowerowych i pasach ruchu rowerowego dotyczą również poprawy nawierzchni - choćby wypełnienia dziur. Wraz z budową nowych dróg rowerowych, dzisiejsze odcinki zostaną włączone w jeden spójny system dróg rowerowych - stąd nie bez znaczenia jest utrzymanie tych dróg w należytym stanie technicznym i nie dopuszczenie do ich degradacji
    Odrębnymi aspektami oceny systemu rowerowego w mieście są ograniczenia ruchu rowerowego na Starówce, a także kwestie kultury na drogach rowerowych oraz chodnikach.
    Organizacja ruchu pojazdów na Starówce winna uwzględniać potrzeby rowerzystów, zarówno mieszkańców miasta, jak i turystów, w tym umożliwienie turyście wjazdu na toruński Rynek Staromiejski. Niezbędna jest także szeroko zakrojona kampania informacyjno-edukacyjna w zakresie wzajemnego poszanowania wszystkich uczestników ruchu drogowego. Notorycznie są ignorowane linie rozgraniczające ruch pieszych i rowerzystów, a wielu wśród kierowców urządza sobie na drogach rowerowych parkingi (szczególnie w miejscach przejazdów na posesje).

III.       Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia

    W czerwcu 2005 r. zostały opracowane przez Pracownię Edukacji - Marcin Hyła z Krakowa „Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia". Standardy obejmują rozwiązania techniczne i uzupełniają zapisy przepisów ogólnych o drogach publicznych.
Obowiązują one dla wszystkich inwestycji remontów i modernizacji, dotyczących elementów infrastruktury rowerowej Torunia. Stanowią one załącznik do specyfikacji istotnych warunków zamówień na opracowanie koncepcji i projektów technicznych oraz wykonawstwa infrastruktury, jej remontów i utrzymania.
    Standardy odwołują się także do postulatu, że ruch rowerowy w mieście powinien być dopuszczony wszędzie tam, gdzie to jest możliwe, a rowerzyści powinni mieć pierwszeństwo tak, aby jazda na rowerze była - o ile to możliwe — szybsza niż innymi środkami transportu, wygodna, bezpieczna i atrakcyjna.

IV.       Koncepcja sieci tras rowerowych im terenie miasta Torunia    

    Doświadczenia miast europejskich wskazują, że dobre przygotowanie dróg rowerowych przynosi znaczny wzrost ruchu rowerowego i to nawet tam, gdzie, ruch rowerowy był minimalny, bądź też uległ całkowitej degradacji. Obecnie na niski poziom natężeń ruchu rowerowego ma wpływ brak ciągłości dróg rowerowych w mieście. We wrześniu oraz październiku 2005 roku przeprowadzone zostały pomiary natężeń ruchu rowerowego w 31 punktach sieci ulicznej miasta Torunia. W stanie obecnym tylko na 7-miu z tych punktów zaobserwowano wartości natężeń ruchu rowerowego większe niż 50 rowerów na godzinę w godzinach szczytu. Gdyby przy opracowywaniu docelowej koncepcji kierować się wyłącznie tymi wartościami, problem ruchu rowerowego ograniczałby się do niewielkich i rozrzuconych obszarów miasta. Najpierw należy wybudować układ dróg rowerowych łącznie z infrastrukturą, a dopiero potem zaczną się na nich pojawiać rowerzyści.
    Punkiem wyjścia do planowania głównych kierunków przewidywanych potoków ruchu rowerowego jest poznanie relacji występujących między źródłem a celem podróży rowerowej. Taka analiza została dokonana i stała się podstawową wytyczną opracowanej w grudniu 2005 przez Katedrę Budownictwa Drogowego ATR Bydgoszcz „Koncepcji sieci tras rowerowych na terenie miasta Torunia" (zwanej dalej „Koncepcją" ATR). Dokument ten przyjęto za podstawę założonych połączeń przy tworzeniu „Planu rozwoju komunikacji rowerowej w Toruniu" na lata 2007 - 2015 (zwanego dalej planem rozwoju).  
    W przedstawionym projekcie planu rozwoju zachowana jest zgodność ze „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Torunia" (także z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego) oraz ze zaktualizowaną „Strategią Rozwoju Miasta". Plan rozwoju jest ujęty także w propozycjach miasta Torunia do Regionalnego Programu Operacyjnego, aczkolwiek nie zalicza się do tzw. projektów kluczowych.
    W projekcie planu rozwoju dokonano inwentaryzacji istniejących tras rowerowych (tabela nr 1) i określono zakres tras rowerowych proponowanych do wykonania (tabele nr 2, 3, 4 i 5). Układ docelowy sieci tras rowerowych na terenie miasta Torunia został przedstawiony na załączonej zbiorczej mapce.
    Na tej samej mapce poglądowo pokazane są również przyszłe połączenia rowerowe na terenach rozwojowych miasta, jak JAR itd.. aczkolwiek w ujęciu rzeczowo-finansowym projekt planu rozwoju ich nic obejmuje. Drogi dla rowerów będą tam powstawały łącznie z budową dróg (zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego).
    Planując docelowy układ dróg rowerowych starano się, na ile to było możliwe, uwzględnić następujące warunki:

• zachować spójną całość dróg rowerowych dla każdej fazy jego rozwoju;

• objąć zasięgiem sieci w dużym stopniu tereny rekreacyjne takie, jak: parki, bulwary nadrzeczne, ogródki działkowe, itd.;

• objąć zasięgiem sieci te obszary, które dla innych środków transportu (poza ruchempieszym) są niedostępne;

• objąć zasięgiem sieci w dużym stopniu najbardziej atrakcyjne cele podróży, żeby rower był konkurencyjny w stosunku do samochodu.
  

W projekcie planu rozwoju wyodrębniono następujące drogi główne:

NA KIERUNKU ZACHÓD - WSCHÓD   

G1 -   przebiegająca ulicami: Szosa Bydgoska(od granicy miasta)-Broniewskiego –Reja - Bydgoska - Chopina - Al. 500-lecia - Bulwar Filadelfijski Traugutta - Lubicka – Szosa Lubicka.

G2 - przebiegająca nowoprojektowaną „Trasą Średnicową Północną" od granic miasta do ul. Szosa Lubicka,

G3 - stanowiąca część „obwodnicy śródmieścia", przebiegająca ulicami: Czerwona Droga, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Waryńskiego.

G4  -  przebiegająca ulicami: Szubińska, Poznańska, Gen. W. Andersa, Łódzka, Włocławska.

NA KIERUNKU PÓŁNOC - POŁUDNIE

G5 - przebiegająca ulicami: Szosa Chełmińska (od granic miasta), Al. 700-lecia, Al. Jana Pawia, most im. J. Piłsudskiego, Pl. Armii Krajowej, Trasa Staromostowa.

G6 - przebiegająca ulicami: Grudziądzka (od planowanego osiedla JAR), Warneńczyka.

G7 - przebiegająca   ulicami:    Skłodowskiej-Curie    (od    Trasy    Średnicowej    Północnej  do Wschodniej), Wschodnia, projektowana trasa z przeprawą mostową na przedłużeniu ul. Wschodniej, wzdłuż ul. Lipnowskiej do ul. Włocławskiej.

G8 - przebiegająca ulicami:   Olsztyńska,   Ligi Polskiej,   Turystyczna (do ul.   Warszawskiej w Złotorii).

    Powyższe główne trasy rowerowe są „wspomagane" przez zbiorcze drogi rowerowe, z których najważniejsze przebiegają ulicami: Droga Starotoruńska, Szosa Okrężna, Gagarina, Bema, Podgórna, Kościuszki, Żółkiewskiego, Ugory, Legionów, Polna, Długa, Wielki Rów, Chrobrego, Równinna, Skłodowskiej-Curie, Olimpijska, Bukowa, Przy Skarpie, Turystyczna (do Ligi Polskiej), Konstytucji 3 Maja, Nieszawska, Kujawska, Podgórska, Rypińska, Łódzka, Poznańska.
    Klasyfikacji dróg rowerowych wg funkcji powinna odpowiadać podobna klasyfikacja wg jakości. Nie zawsze jednak z powodu uwarunkowań lokalnych możliwe jest spełnienie tego postulatu. Wskazane jest jednak, aby poszczególnym typom dróg rowerowych zapewnić odpowiedni standard, tzn.:

• drogi rowerowe główne powinny być wydzielone, posiadać dobrą nawierzchnię (najlepiej bitumiczną) i mieć wysoki priorytet przy przejazdach przez skrzyżowania;

• drogi rowerowe zbiorcze powinny być wydzielone, ale mogą sąsiadować z drogami pieszymi,

• powinny mieć dobrą nawierzchnię;

• drogi rowerowe dojazdowe powinny być dobrze wpisane w warunki otoczenia.

Ważnym elementem w planowaniu rozwoju sieci dróg rowerowych zgodnej z oczekiwaniami społecznymi oraz kształtowaniu poprawnej polityki rowerowej gminy jest:

• Powtarzanie   co   kilka   lat   profesjonalnego   badania   natężenia   ruchu rowerowego, pozwalającego zinwentaryzować tzw. „wąskie gardła" - punkty kluczowe dla komunikacji rowerowej.

• Ocena prowadzonych przez gminę inwestycji i remontów drogowych pod kątem ich integracji z polityką rowerową (np. remont ulicy może być wykorzystany do poprawy bezpieczeństwa i wygody rowerzystów przy znacznie niższych nakładach, niż przy osobnej inwestycji). Celem tej procedury (audytu) będzie również eliminacja takich działań, które są sprzeczne z polityką rowerową gminy.

• Stosowanie standardów projektowych i wykonawczych dla   infrastruktury rowerowej w oparciu o najlepsze dostępne przykłady.

    Aby ruch rowerowy mógł spełniać ważną rolę w obsłudze transportowej miasta, musi powstać nie tylko pełna sieć dróg rowerowych, ale i odpowiednia infrastruktura obsługująca. Nie tylko sama budowa dróg rowerowych jest istotna, ważnym uzupełnieniem są rowerowe parkingi, stojaki, a w dalszej perspektywie także stacje rowerowe (obejmujące przechowalnie rowerów, obsługę serwisową i wypożyczalnie rowerów). Przede wszystkim w całym mieście powinno być dużo małych stanowisk pozwalających na bezpieczne pozostawienie roweru. Ich lokalizacja będzie uzgadniana przez projektanta na etapie projektowania dróg rowerowych z kierownictwem instytucji znajdujących się przy projektowanych ciągach dróg. Ogromną rolę dla rozwoju ruchu rowerowego i zarazem zwiększenia zainteresowania transportem zbiorowym (integracja tych dwu form transportu), może mieć również budowa zadaszonych parkingów rowerowych przy dworcach komunikacji zbiorowej: kolejowej i autobusowej. Budowa takich „węzłów zintegrowanych" byłaby ważnym ogniwem Zintegrowanego Planu Transportu Publicznego. Duże parkingi powinny się znaleźć również przy takich instytucjach jak: szkoły, zakłady pracy, szpitale itp.

W celu określenia kosztów budowy zaplanowanych tras rowerowych, za podstawę przyjęto szacunki zawarte w „Koncepcji" ATR W tym opracowaniu oszacowano koszty wybudowania 1 metra kwadratowego nawierzchni drogi rowerowej, przyjmując następujące założenia:

• koszty budowy z uwzględnieniem rozbiórki istniejącej nawierzchni wynoszą 130 zl/m2,

• koszty budowy bez rozbiórki wynoszą 82 zł/ m2.

Porównując powyższe szacunkowe koszty budowy poszczególnych odcinków dróg rowerowych z faktycznymi kosztami .podobnych budów na terenie miasta, w projekcie planu rozwoju zwiększono te szacunki średnio o 7,5%.

Tak policzony szacunkowy koszt budowy planowanych 52,8 km dróg rowerowych wzdłuż istniejących ulic wynosi 18,7 mln zl, w tym:

• 4,1 km dróg głównych       -     5,4 mln zl;
• 11,1 km dróg zbiorczych    -    4,0mln zl;
•  27,6 kin dróg lokalnych     -    9,3 mln zł.

VI. Wybór priorytetów i finansowanie realizacji zaplanowanych tras

    Wysokie koszty realizacji rozwoju komunikacji rowerowej w Toruniu, jak wyżej, nakazują szukania możliwości współfinansowania tych zadań ze środków pozabudżetowych. Przy nieznanym obecnie poziomie tych środków dodatkowych, realizację rozwoju komunikacji rowerowej warunkować będą środki własne budżetu miasta.
    Powołany zarządzeniem Nr 21 Prezydenta Miasta Torunia z 25 stycznia 2006 r. Zespół ds. komunikacji rowerowej miasta Torunia, na posiedzeniu w dniu 9.10.2006 r. zarekomendował zapisanie w projekcie budżetu miasta Torunia na 2007 rok wydzielonej pozycji na drogi rowerowe w kwocie 600 tys. zł na projektowanie i budowę dróg rowerowych. Ponadto Zespół wnioskuje, aby na lata następne przyjąć coroczny wzrost powyższej kwoty o 20%.
    W oparciu o powyższe, w projekcie planu rozwoju przyjęto, że powinno się nadać możliwie wysoki priorytet budowie głównych tras rowerowych. Natomiast w ramach tego priorytetu, przy określaniu etapów realizacji, najważniejsze jest tworzenie zamkniętych ciągów poszczególnych tras rowerowych przy wykorzystaniu już istniejących odcinków tych tras.
    Zakładając w praktyce wdrożenie powyższego wniosku Zespołu (co w budżecie na 2007 rok ma już miejsce), w okresie 2007 - 2012 w rocznych budżetach miasta uda się zaplanować środki własne w wysokości ok. 6,0 mln zł. Jest to kwota odpowiadająca szacunkowym kosztom budowy proponowanych odcinków dróg rowerowych głównych - 5,4 mln zl (zestawienie tych odcinków zawiera tabela nr 2) oraz na projektowe przygotowanie nowych zadań (0,6 mln. zł łącznie dla wszystkich kategorii dróg rowerowych). Stosownie do tak określonych możliwości finansowych, wstępnie uszeregowano poszczególne odcinki dróg rowerowych kategorii głównej wg przewidywanych lat realizacji. W rzeczywistości szczegółowa alokacja powyższych środków własnych będzie uzależniona od wielkości środków zewnętrznych, pozyskanych na współfinansowanie budowy dróg rowerowych.
    Rozciągając powyższy algorytm naliczania wysokości planowanych środków własnych również na pozostałe lala realizacji, w okresie 2013 - 2015, uda się zaplanować w rocznych budżetach miasta dalsze 6,5 min zl, z podziałem: 6,2 mln zl na budowę i 0,3 mln zl na projektowe przygotowanie nowych zadań.
    Wobec przyjętego w projekcie planu rozwoju szacunkowego kosztu budowy planowanych 52.8 km dróg rowerowych wzdłuż istniejących ulic w wysokości 18.7 mln zl. pokrycie nakładów środkami własnymi wyniesie 11.6 nilu zł. ti. ok. 62%.
    Realizacja przyjętych odcinków dróg rowerowych wymaga podjęcia wielokierunkowych działań mających na celu zabezpieczenie finansowe. Działania te .głównie będą ukierunkowane na pozyskanie środków pozabudżetowych, w tym z:

•  Funduszu   Ochrony   Środowiska   i   Gospodarki   Wodnej   (wojewódzkiego,   powiatowego i gminnego);

•  programów operacyjnych Unii Europejskiej, w tym z Europejskiego Funduszu Społecznego.

    Możliwości uzyskania dofinansowania z UE wprost na budowę dróg rowerowych są oceniane jako niewielkie, ale istnieją potencjalne możliwości przy traktowaniu wybranych głównych połączeń jako elementu rozwoju turystyki o znaczeniu regionalnym (np. trasa główna G1 zachód-wschód).

    Na obecną kadencję samorządu w projekcie planu rozwoju zakłada się taką kolejność uzupełnienia brakujących odcinków tras rowerowych, aby przy jak najniższych nakładach osiągnąć jak największy efekt zwiększenia spójności tras. Ten cel zamierza się osiągnąć na kilka wzajemnie uzupełniających się sposobów: inwestycji, remontów (w tym rozwiązań przejściowych - do chwili wybudowania układów docelowych) oraz udogodnień w organizacji rudni rowerowego przy minimalnych nakładach.
    Efekty inwestycyjne będą osiągane dwutorowo: z wydzielonych środków UMT w formie inwestycji rowerowych wzdłuż istniejących ulic oraz w ramach budowy dróg.

1. Planowana realizacja dróg rowerowych w budżecie na 2007 r. - nakłady 600.000 zł, w tym:

1) ul. Przy Kaszowniku (od PI. Pokoju Toruńskiego do skrzyżowania z ul. Dąbrowskiego - Uniwersytecka) oraz w ul. Warneńczyka (do ul. Bażyńskich) - 200.000 zł.

2) ul. Traugutta-Lubicka (od mostu do ul. Winnica) oraz w ul. Waryńskiego (dokończenie od ul. Antczaka do ul. Traugutta) - 300.000 zł.

3) przygotowanie nowych zadań inwestycyjnych-100.000 zł.

    Zadanie wymienione w pkt 1 jest wnioskowane do dofinansowania z WlF0Śi0W, a zadanie w pkl 2 do dofinansowania z GFOŚiGW.

2. Zamierzenia realizacji dróg rowerowych na lata 2008 - 2010:

1) ul. Antczaka (od ul. Waryńskiego do Targowej) - na tym odcinku alternatywą jest możliwość rozwiązania tymczasowego poprzez wyznaczenie na jezdni pasa dla rowerów.

2) ul. Targowa (od ul. Antczaka do Szosy Lubickiej).

3) ul. Szosa Lubicka (od ul. Targowej do PI. Daszyńskiego) z przejazdem od Targowej na stronę południową - na tym odcinku alternatywą jest możliwość rozwiązania tymczasowego poprzez oznakowanie chodnika wzdłuż ruin „Tormięsu" do PI. Daszyńskiego jako drogi pieszo- rowerowej.

4) ul. Żółkiewskiego - wylot w stronę PI. Daszyńskiego z przejazdem na istniejący ciąg pieszo-rowerowy po południowej stronie ul. Szosa Lubicka.

5) ul. Szosa Lubicka (od ul. Ślaskiego do Wyszyńskiego).

6) ul. Kościuszki do ul. Grudziądzkiej (wpięcie trasy rowerowej poprzez ul. Łąkową i Jeśmanowicza).

7) ul. Polna (od ul. Grudziądzkiej do Chrobrego),
8) ul. Bydgoska (od Sienkiewicza do Reja)
9) ul. Bydgoska (od Reja do Okrężnej).

10) ul. Chopina i Bydgoska (od Al. 500-lecia do ul. Sienkiewicza) - przebudowa chodnika na chodnik i wydzieloną drogę rowerową (w ramach kapitalnych remontów).

    Wśród rozwiązań przejściowych (do chwili wybudowania układów docelowych), następujące chodniki zostaną oznakowane jako drogi pieszo - rowerowe:

1) ul. Grudziądzka (po stronie wschodniej od ul. Jeśmanowicza do przejścia dla pieszych z sygnalizacją świetlną przy budynku UMT - z wydzieleniem „przejazdu dla rowerów").

2) ul. Broniewskiego/Szosa Bydgoska (od. ul. Okrężnej do pętli tramwajowej - tj. do początku drogi rowerowej w Szosie Bydgoskiej).

3) Plac Rapackiego - odcinek do Łuku Cezara.    

4) ul, Skłodowskiej-Curie (od PI. Skarbka do ul. Wschodniej).

5) ul. Bema (od wylotu ul. Gałczyńskiego do Fałata i na Fałata do V LO).

6) ul. Poznańska (od skrzyżowania z Trasą Średnicową Podgórzu do ul. Szubińskiej).

    Wśród działań o charakterze udogodnień w organizacji ruchu rowerowego, wykonane zostaną:

1) Skomunikowanie pasa ruchu rowerowego przy północnej jezdni Kościuszki z istniejącą, drogą rowerową przy południowej jezdni Kościuszki wiodącą na wiadukt (wykonanie „przejazdu dla rowerów" na wysokości stacji paliw).

2) Rozwiązanie i wykonanie oznakowania istniejących dróg rowerowych w rejonie wiaduktu Kościuszki (pomiędzy stacją paliw na Kościuszki, dworcem Toruń Wschodni i Galerią).

3) Skomunikowanie nowego odcinka drogi rowerowej przy Szosie Chełmińskiej z drogą rowerową przy ul. Długiej (wykonanie „przejazdu dla rowerów" w Sz. Chełmińskiej).

4) Dopuszczenie ruchu rowerowego w obu kierunkach na ul Kopernika (od ul. Ducha Św. do Żeglarskiej).

5) Uporządkowanie ruchu na Barbarce (rozszerzenie stref blokowania ruchu samochodowego).

6) Eliminacja zastawiania dróg rowerowych samochodami - przez aktywność Policji i Straży Miejskiej.

3. Zamierzenia realizacji dróg rowerowych w ramach budowy dróg na lata 2007 — 2010:

1) ul. Szosa Lubicka - II etap (od Strugi Lubickiej do ul. Odległej).

2) ul. Olsztyńska - II etap (od ul. Suwalskiej do granicy miasta).

3) Trasa Średnicowa (od ul. Grudziądzkiej do ul. Szosa Chełmińska).

4) ul. Turystyczna (od ul. Przy Skarpie do mostu na rz. Drwęcy).

5) ul. Nieszawska (od Placu AK do granicy miasta).

6) ul. Szosa Chełmińska (od ul. Polnej do granicy miasta).

7) ul. Olimpijska (od Sz. Lubickiej .do ul. Konstytucji 3 Maja i od Carrefoura do M. Skłodowskiej-Curie).

VIII.    Parkingi i stojaki rowerowe w obrębie Starówki

W ramach realizacji projektu strategicznego dla Torunia w zakresie budowy parkingów w otulinie Zespołu Staromiejskiego, należy uwzględnić również niezbędne potrzeby rowerzystów. W tym parkingi rowerowe powinny sukcesywnie powstać na następujących lokalizacjach:

• przy Centrum Sztuki Współczesnej („Jordanki"),

• na Placu Św. Katarzyny,

• na skwerze przy Muzeum Etnograficznym,

• w okolicy Bulwaru Filadelfijskiego (Wola Zamkowa lub ruiny Zamku Krzyżackiego).
  

    Natomiast stojaki rowerowe powinny zostać umieszczone w pierwszej kolejności i w największej ilości na. rynkach: Staromiejskim i Nowomiejskim, a następnie sukcesywnie przed ważniejszymi dużymi instytucjami i obiektami użyteczności publicznej.

Program wyposażenia w stojaki winien zostać sfinansowany przy wydatnej pomocy sponsorów - głównie instytucji i właścicieli obiektów, jak wyżej.

IX.       Ogólne założenia promocji komunikacji rowerowej w Toruniu

Prawidłowa realizacja polityki komunikacji rowerowej wymaga:

• Profesjonalnej koordynacji promocji w ramach struktury urzędu gminy przez osobę (lub zespól osób) odpowiadających za całość spraw z nią związanych.

• Powierzenia Wydziałowi Informacji, Promocji i Turystki Urzędu Miasta Torunia promocji rozwoju komunikacji rowerowej jako kompleksowej obsługi pokrewnego programu z realizowaną promocją Strategii Turystyki dla Miasta Torunia.

• Koordynacji wydawnictw i działań promocyjnych przez Wydział Informacji, Promocji i Turystki Urzędu Miasta Torunia we współpracy z Miejskim Zarządem Dróg i PTTK.

• Udostępnienia   serwisu   internetowego   pozwalającego   na   przekazywanie   informacji   o powstających ułatwieniach w ruchu rowerowym oraz umożliwiającego wymianę opinii w lej dziedzinie, tym samym umożliwi wdrożenie systemu pozyskiwania informacji zwrotnej od użytkowników dróg rowerowych (w tym także od reprezentujących ich stowarzyszeń itp.) oraz praktycznego wykorzystania takiej informacji.

• Działań informacyjno - promocyjnych ze szczególnym uwzględnieniem edukacji dzieci i młodzieży.