Pismo z uwagami do projektu przebudowy ul. Mickiewicza + ODPOWIEDŹ UTP + ODPOWIEDŹ Stowarzyszenia Rowerowy Toruń

RT 24/08

        W związku z zamówieniem publicznym pod nazwą „Zagospodarowanie przestrzeni publicznej ul. Mickiewicza w Toruniu” nr 127/08 mamy kilka uwag do projektu. Cieszymy się bardzo, że koncepcja przebudowy ulicy Mickiewicza uległa zmianie od kwietnia b.r. jednak z przykrością musimy stwierdzić, że w obecnej formie projekt pod względem rowerowym jest zły. Podczas prac projektowych nie konsultowano z nami szczegółów dotyczących wytyczenia drogi rowerowej; co gorsza przyjęto błędne założenia. Obawiamy się, że paradoksalnie wytyczenie drogi rowerowej spowoduje pogorszenie warunków poruszania się rowerem na relacji wschód-zachód. Jak widać po projekcie, przy jego przygotowywaniu nie uwzględniono podstawowej rzeczy, jaką powinna być analiza rowerowych relacji podróży. Wytyczono jedynie bez większego namysłu kreskę na mapie oznaczającą „ścieżkę rowerową” nie zachowując jednocześnie przyjętych przez Radę Miasta Torunia w maju 2007 roku „Standardów technicznych i wykonawczych dla infrastruktury rowerowej”.

        Drogę rowerową wytyczono z chodnika usytuowanego po południowej stronie jezdni, po której obecnie natężenie ruchu rowerowego jest zerowe. Rowerzyści wybierają chodnik po stronie północnej, aby wygodniej przemieszczać się w stronę Centrum Sztuki Współczesnej, a dalej Starego Miasta korzystając z przejścia dla pieszych. Z kolei rowerzysta jadący od strony CSW porusza się albo jezdnią na zasadach ogólnych, albo korzysta z przejścia, a następnie z chodnika. Zakładane rozwiązania projektowe spowodują, że rowerzysta chcący przemieścić się z rejonu domów studenckich będzie musiał trzykrotnie przeciąć jezdnie (w tym raz prowadząc rower, a raz czekając na światłach), aby znaleźć się przed przejściem przez al. Jana Pawła 2. Rowerzysta jadący ze strony zachodniej (od CSW) będzie miał kłopot z wjechaniem na drogę na rowerów: po jezdni zgodnie z PoRD nie będzie mógł się przemieszczać. Bardzo utrudnione będzie wjeżdżanie na drogę dla rowerów jadąc od północnej strony ul. Moniuszki czy ul. Tujakowskiego. To pokazuje wyraźnie, że przyjęte założenia projektowe są po prostu błędne.
        Aby infrastruktura rowerowa przebudowywanej kluczowej ulicy Bydgoskiego Przedmieścia była przyjazna użytkownikom należy albo:

1. oznakować drogę rowerową jako jednokierunkową – dopuszczony ruch od strony zachodniej. Na relacji wschód-zachód zezwolić rowerzystom na poruszanie się po ulicy na zasadach ogólnych. W tym wypadku konieczne byłoby zrezygnowanie z szerokich ścieków granitowych i poszerzenie jezdni asfaltowej do 3,75 - 4 metrów. Przypominamy za przyjętymi „Standardami technicznymi i wykonawczymi dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia” że: „Z doświadczeń bardzo wielu krajów wiadomo, że przy prędkości miarodajnej pojazdów mechanicznych nie wyższej niż 30 km/godz. nie zachodzi potrzeba segregacji ruchu samochodowego i rowerowego bo różnice prędkości pojazdów są tak niewielkie i ryzyko kolizji i wypadków jest minimalne”(punkt 4). Projekt zakłada spowolnienie prędkości na ul. Mickiewicza do 30 km/godz czyli wydzielanie drogi dla rowerów nie jest konieczne.
2. wytyczyć drogę rowerową po północnej stronie jezdni za wiatą przystankową z terenu trawnika od al. Jana Pawła 2 do ul. Tujakowskiego wraz z przejazdami wokół ronda. Taki przebieg drogi rowerowej pozwoliłby na odpowiednią komunikację na relacji wschód-zachód i zachód-wschód.

        Wprowadzenie jednej z powyższych zmian naszym zdaniem jest konieczne. Ponadto należy wnieść do projektu następujące poprawki:

1. Promienie łuków drogi rowerowej, liczone do wewnętrznej (w stosunku do łuku) krawędzi wyprofilować do zalecanej przez „Standardy” wartości 20 metrów.
2. Wykonać przejazdy rowerowy przez jezdnię wokół rond i wzdłuż przejść dla pieszych.
3. Poszerzyć wjazd na rondo od południowej strony ul. Moniuszki aby umożliwić wprowadzenia z tej relacji kontrapasa rowerowego. Przy obecnych założeniach projektowych jest to niemożliwe.
4. Drogę rowerową za skrzyżowaniem z ul. Moniuszki wyprowadzić na jezdnię (a nie na chodnik jak jest w projekcie) celem wytyczenia na dalszym etapie projektowym kontrapasa rowerowego na jezdni oraz dopuszczenia ruchu rowerowego na zasadach ogólnych na kierunku zachód-wschód.
5. Zachować ciągłość drogi rowerowej przy wyjazdach z posesji.
6. Z przekroju III-III (plik Rys_3_2_przekroje_normalne.pdf) usunąć słupek niezgodnie z obowiązującymi przepisami usytuowany bezpośrednio przy drodze rowerowej z pominięciem skrajni.
7. Zrezygnować z barwienia drogi rowerowej na zielono i przyjąć naturalny kolor asfaltu lub zabarwić drogę dla rowerów zgodnie ze „Standardami” na kolor czerwony.

        Prosimy o szczegółowe przeanalizowanie powyższych postulatów i ustosunkowanie się do nich. Jako Stowarzyszenie Rowerowy Toruń i jako mieszkańcy Torunia chcielibyśmy, aby infrastruktura rowerowa przy przebudowywanej ulicy Mickiewicza była jak najlepszej jakości. Szczególnie, że poprzez nasze akcje i pisma postulowaliśmy o jej wytyczenie. Aby rower stał się atrakcyjnym środkiem transportu muszą być ku temu poczynione odpowiednie warunki. Niestety jeśli projekt nie zostanie zmieniony powstanie kolejny rowerowy bubel w naszym mieście. Mamy nadzieję, że zmiany w projekcie są jeszcze możliwe. Na koniec chce zaznaczyć, iż na spotkaniu z wicedyrektorem MZD 29 września b.r. przedstawiłem szczegółowo wady projektu. Jeśli będzie taka możliwość przedstawię je ponownie. Szkoda, że pomimo naszej rozmowy nie znowelizowano treści projektu. Niestety po raz kolejny, z powodu braku konsultacji, musimy w sprawie infrastruktury rowerowej interweniować drogą pisemną.



Do wiadomości:
1. Michał Zaleski – Prezydent Miasta Torunia
2. Autorzy koncepcji przebudowy ul. Mickiewicza z Katedry Budownictwa Drogowego Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy

---

Odpowiedź Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego

---

Szanowny Panie,

Dziękujemy za Pańskie uwagi dotyczące projektu koncepcyjnego ciągu rowerowego na ul. Mickiewicza. Trudno nam jednak zaakceptować sposób prowadzenia przez Pana dyskusji z nami, który bardzo delikatnie mówiąc pozostawia wiele do życzenia. W naszej praktyce projektowej staramy się uwzględniać racje i propozycje przyszłych użytkowników rozwiązań drogowych, oczywiście pod warunkiem, że są one zgodne ze sztuką inżynierską, czy innymi uwarunkowaniami. W Pańskim natomiast przypadku rozwiązania, które nie są zgodne z Pańskimi oczekiwaniami z góry nazywane są „bublami”. Wyraża Pan opinię, że „ani rowerzyści, ani kierowcy nie będą zadowoleni”. Skąd ta pewność i czym poparta? Czy nie zapomniał Pan jeszcze o pieszych ? Na jakiej podstawie Pan twierdzi, że źródła i cele ruchu rowerowego zlokalizowane są tylko i wyłącznie po północnej stronie ul. Mickiewicza? Gdyby Pan miał rację to można zadać pytanie: jakie jest uzasadnienie prowadzenia ścieżki rowerowej na ul. Jana Pawła II, czy nie należy jej zlikwidować? Dla Pana liczy się tylko i wyłącznie ruch rowerowy, a oczekiwania innych użytkowników ulicy kompletnie Pan ignoruje i pomija. Na przykład „Rowerzysta, który będzie chciał jechać w stronę pl. Rapackiego pojedzie przez park, a rowerzysta, który będzie chciał jechać w stronę CSW pojedzie chodnikiem”. Czy rowerzystów nie obowiązuje prawo o ruchu drogowym? Drugi przykład: „Moim zdaniem wyjazdy z posesji nie powinny przerywać także ciągłości drogi rowerowej”. Może Pan poda sposób jak to rozwiązać, ale biorąc pod uwagę konieczność obsługi komunikacyjnej posesji (proponujemy porozmawiać z użytkownikami wjazdów).

Obecnie, biorąc pod uwagę zwiększającą się liczbę wypadków (podkreślamy wypadków) rowerzystów z pieszymi, staramy się w praktyce projektowej, tam gdzie to tylko jest możliwe wprowadzać ich segregację. Ponadto na ulicach, gdzie może dochodzić do potencjalnych konfliktów pomiędzy rowerzystami a pieszymi, rozwiązań umożliwiających osiąganie dużych prędkości rowerzystów absolutnie nie należy stosować.

Uspokojenie ruchu na ul. Mickiewicza wymagało wzięcia pod uwagę faktu, że będą z niej korzystać nie tylko rowerzyści, ale i piesi (przede wszystkim) i zmotoryzowani uczestnicy ruchu. Niezbędne było również uwzględnienie parkowania pojazdów. Stąd rozwiązania siłą rzeczy musiały brać pod uwagę również ich interesy i wymogi bezpieczeństwa ruchu odnoszące się do wszystkich użytkowników ulicy. A więc niezbędne było osiągnięcie pewnego kompromisu, a nie nadanie priorytetu tylko jednej grupie. Nie bez znaczenia były także uwarunkowania jakie narzucała już istniejąca infrastruktura (zabudowa, sieć urządzeń podziemnych, własności działek, itd.).

Zaznaczamy, że ciąg rowerowy prowadzony wzdłuż ul. Mickiewicza pełnić będzie funkcję ciągu zbiorczego na kierunku wschód – zachód (od ul. Szosa Bydgoska do ul. Jana Pawła II) i dlatego został zaprojektowany jako wydzielony. Na pozostałych ulicach Przedmieścia Bydgoskiego zostaną wprowadzone tzw. strefy ruchu uspokojonego, z ograniczeniem prędkości do 30 km/h, i z tego względu rowerzyści będą mogli korzystać z jezdni na ogólnych prawach i przywilejach wynikających z kodeksu drogowego. Z naszych analiz wynikało, że zarówno ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego, jak i techniczne możliwości trasowania zbiorczego ciągu rowerowego najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie jego prowadzenie po południowej stronie ul. Mickiewicza. Wzięto również pod uwagę koszty.

---

Odpowiedź Stowarzyszenia Rowerowy Toruń na pismo Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w sprawie przebudowy ul. Mickiewicza.

---

RT 25/08


Szanowni Państwo

        Pozwalam sobie odpowiedzieć na Państwa pismo otrzymane dnia 15 X 2008 roku.
        Bardzo przepraszam jeśli poczuliście się Państwo urażeni określeniem „bubel” użytym w piśmie Stowarzyszenia Rowerowy Toruń z dnia 13 X 2008 roku (RT 24/08).

        Niektóre rozwiązania drogowe zawarte w Państwa koncepcji przebudowy ulicy Mickiewicza od Al. Jana Pawła 2 do ul. Moniuszki są ciekawe i godne zastosowania. Aby inwestycja była jednak poprawnie zrealizowana pod względem rowerowym wymaga według nas - faktycznych użytkowników tej drogi - kilku znaczących poprawek.
        Poniżej pragnę odnieść się rzeczowo do stwierdzeń zawartych w Państwa piśmie.

1. Piszą Państwo: „Na jakiej podstawie Pan twierdzi, że źródła i cele ruchu rowerowego zlokalizowane są tylko i wyłącznie po północnej stronie ul. Mickiewicza? Gdyby Pan miał rację to można zadać pytanie: jakie jest uzasadnienie prowadzenia ścieżki rowerowej na ul. Jana Pawła II, czy nie należy jej zlikwidować?”. Po północnej stronie ulicy Mickiewicza, przy skrzyżowaniu z Al. Jana Pawła 2 znajduje się przejście dla pieszych (którego w przygotowanej przez Państwa koncepcji nie ma, jest pas zieleni). Przejście dla pieszych wykorzystują zarówno piesi i rowerzyści, którzy chcą pokonać ruchliwą krajową 1 i 15 przebiegająca przez ww. Aleję. Jest to naturalny kierunek podróży z ul. Mickiewicza w stronę Starego Miasta. Chodnik po stronie południowej od ul. Tujakowskiego do Al. Jana Pawła 2 jest nieużywany, bowiem przebiega obok parku i nie łączy żadnej relacji podróży Wytyczenie tam drogi rowerowej nie będzie ułatwieniem dla rowerzysty, co więcej zmusi rowerzystę do oczekiwania na światłach oraz wydłuży trasę i czas podróży. Aby rower był środkiem transportu konkurencyjnym wobec samochodu urzędnicy i projektanci winni stosować rozwiązania ułatwiające, a nie utrudniające podróż rowerem. Powyższą opinię mogę uzasadnić wieloletnimi obserwacjami poczynionymi jako pieszy i rowerzysta. Uważam, że badanie natężenia ruchu rowerowego i relacji rowerowych podróży potwierdziłyby moje przypuszczenia. Niestety jako Stowarzyszenie nie dysponujemy odpowiednimi środkami aby tego typu badania przeprowadzić. Z kolei droga rowerowa przy Al. Jana Pawła 2 obsługuję relację podróży północ-południe i południe-północ i nie wiem dlaczego miała by zostać zlikwidowana. W tym miejscu wyjaśnię jednak, że rowerzysta jadący z Bydgoskiego Przedmieścia, który kieruje się na południe – most Piłsudskiego - wybierze trasę przez park usytuowany w pobliżu Placu Rapackiego, a dalej Al. Jana Pawła 2; z kolei rowerzysta chcący przemieścić się w kierunku północnym, w stronę Placu Niepodległości wybierze północna stronę ul. Mickiewicza

2. Piszą Państwo: „Czy rowerzystów nie obowiązuje prawo o ruchu drogowym?”. Owszem Prawo o ruchu drogowym obowiązuje wszystkich uczestników ruchu. Jednak to zarządca drogi odpowiedzialny jest za jakość i stan infrastruktury drogowej. Jeśli projekt nie zakłada wjazdu na drogę rowerową od strony Wałów gen. Sikorskiego oraz od północnej strony ul. Tujakowskiego i Moniuszki; droga rowerowa kończy się na chodniku, nie jest skomunikowana na podstawowych, relacjach podróży, brak jest przejazdów rowerowych wokół ronda, to taka infrastruktura niejako skłania rowerzystów do łamania przepisów i taki projekt nie powinien zostać zaakceptowany i przedłożony do przetargu.

3. Piszą Państwo: „„Moim zdaniem wyjazdy z posesji nie powinny przerywać także ciągłości drogi rowerowej”. Może Pan poda sposób jak to rozwiązać, ale biorąc pod uwagę konieczność obsługi komunikacyjnej posesji (proponujemy porozmawiać z użytkownikami wjazdów).” Przerywanie ciągłości nawierzchni drogi rowerowej przez wyjazd z posesji to poważny błąd projektowy. Kierowca wyjeżdżając z posesji nie wie, że przecina drogę rowerową, po której może poruszać się rowerzysta mający w tym wypadku pierwszeństwo. Stwarza to niebezpieczeństwo dla rowerzystów. Zachowanie ciągłości drogi rowerowej w żaden sposób nie utrudnia włączania się do ruchu przez kierujących podjazdami, dlatego nie rozumiem sugestii dotyczących ewentualnych rozmów z mieszkańcami posesji na ten temat. Poniżej zdjęcie z Radomia, na którym droga rowerowa zachowuje ciągłość przez wyjazd z osiedla. Jest to dowód na to, że można zaprojektować i wykonać drogę rowerową przecinającą wyjazd prawidłowo.



4. Piszą Państwo: „Obecnie, biorąc pod uwagę zwiększającą się liczbę wypadków (podkreślamy wypadków) rowerzystów z pieszymi, staramy się w praktyce projektowej, tam gdzie to tylko jest możliwe wprowadzać ich segregację.”. Proszę o podanie statystyk potwierdzające to stwierdzenie. Według nas nie ma ono pokrycia w rzeczywistości. Co więcej, skoro piszą Państwo, że: „Ponadto na ulicach, gdzie może dochodzić do potencjalnych konfliktów pomiędzy rowerzystami a pieszymi, rozwiązań umożliwiających osiąganie dużych prędkości rowerzystów absolutnie nie należy stosować.”, to dlaczego, pomimo segregacji fizycznej uczestników ruchu na omawianym odcinku spowalniają Państwo ruch rowerowy?

5. Pisza Państwo: „Na pozostałych ulicach Przedmieścia Bydgoskiego zostaną wprowadzone tzw. strefy ruchu uspokojonego, z ograniczeniem prędkości do 30 km/h, i z tego względu rowerzyści będą mogli korzystać z jezdni na ogólnych prawach i przywilejach wynikających z kodeksu drogowego.” Skoro tak, to dlaczego na remontowanym obecnie fragmencie ulicy Krasińskiego, od ul. Klonowica do Konopnickiej nie zostaną zastosowane żadne elementy fizycznego spowolnienia ruchu? Równy asfalt prowokować będzie do szybkiej jazdy, co można zauważyć na wyremontowanym fragmencie ul. Krasińskiego od ul Konopnickiej do ul. Matejki. Czy strefa uspokojonego ruchu ma zostać wyznaczona jedynie poprzez znaki pionowe? Takie rozwiązanie nie przyniesie efektów. Rozumiem, że pytanie to skierować powinienem do MZD, jednak skoro Państwo posiadają wiedzę w tym temacie proszę o wyjaśnienia.

        Chciałbym przypomnieć, że w Toruniu obowiązują przyjęte w maju 2007 roku przez Radnych Miasta Torunia „Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia”. Niestety przy tworzeniu koncepcji i projektu najwidoczniej nie wzięli ich Państwo pod uwagę. Widać to m.in. po usytuowaniu w skrajni drogi rowerowej słupka, nie zachowaniu promieni łuków drogi rowerowej czy przyjęciem zielonej, niczym nie uzasadnionej nawierzchni drogi dla rowerów. Z przebiegu drogi rowerowej wynika, że nie zwracali Państwo również uwagi na zawarty w Standardach „Program pięciu wymogów” czyli takie projektowanie odcinków tras rowerowych aby zachować: spójność, bezpośredniość, wygodę, bezpieczeństwo i atrakcyjność tworzonej infrastruktury. Aby zapoznać się ze szczegółami proszę o dokładne przeanalizowanie Standardów.

        Bardzo żałujemy, że w sprawie projektu przebudowy ul. Mickiewicza nie zostały przeprowadzone konsultacje z nami. Wprawdzie 25 sierpnia b.r. kontaktował się z nami drogą elektroniczną jeden ze współautorów koncepcji i przesłał wstępny projekt, jednak uwagi – utrzymane w czysto merytorycznym charakterze, (korespondencję mogę ujawnić) - zawarte w czterech e-mailach od nas zostały zignorowane i nie doczekały się nawet grzecznościowej odpowiedzi. Pokrywały się one z uwagami z naszego pisma datowanego na 13 X 2008 r. Do listów elektronicznych załączałem również szkice z postulowanymi poprawkami. O tym, że nie uda się wprowadzić żadnych poprawek dowiedzieliśmy się, gdy projekt został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Miejskiego Zarządu Dróg. Ze strony urzędników miejskiego Zarządu Dróg też nie mogliśmy uzyskać informacji na temat postępu prac projektowych. Tymczasem dobrze przeprowadzone konsultacje przyniosłyby korzyści wszystkim zainteresowanym stronom, a przede wszystkim mieszkańcom Torunia.

        Stowarzyszenie Rowerowy Toruń zgodnie ze swoim statutem działa m.in. na rzecz rozwoju infrastruktury rowerowej i popularyzacji roweru jako środka komunikacji miejskiej. W naszych pismach dotyczących infrastruktury rowerowej zazwyczaj nie opiniujemy przyjętych rozwiązań dla samochodów i pieszych. Proszę nam jednak wskazać, które z uwag zawartych w naszym piśmie (RT 24/08) zaburzałyby koegzystowanie przy ulicy Mickiewicza ruchu samochodowego, pieszego i rowerowego?
Na koniec prosiłbym o rzeczowe odniesienie się do propozycji z przywoływanego wyżej pisma, jakie wnieśliśmy celem poprawienia projektu pod względem rowerowym, które pozwolę sobie przytoczyć jeszcze raz:

1. oznakować drogę rowerową jako jednokierunkową – dopuszczony ruch od strony zachodniej. Na relacji wschód-zachód zezwolić rowerzystom na poruszanie się po ulicy na zasadach ogólnych. W tym wypadku konieczne byłoby zrezygnowanie z szerokich ścieków granitowych i poszerzenie jezdni asfaltowej do 3,75 - 4 metrów. Przypominamy za przyjętymi „Standardami technicznymi i wykonawczymi dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia” że: „Z doświadczeń bardzo wielu krajów wiadomo, że przy prędkości miarodajnej pojazdów mechanicznych nie wyższej niż 30 km/godz. nie zachodzi potrzeba segregacji ruchu samochodowego i rowerowego bo różnice prędkości pojazdów są tak niewielkie i ryzyko kolizji i wypadków jest minimalne”(punkt 4). Projekt zakłada spowolnienie prędkości na ul. Mickiewicza do 30 km/godz czyli wydzielanie drogi dla rowerów nie jest konieczne.

2. wytyczyć drogę rowerową po północnej stronie jezdni za wiatą przystankową z terenu trawnika od al. Jana Pawła 2 do ul. Tujakowskiego wraz z przejazdami wokół ronda. Taki przebieg drogi rowerowej pozwoliłby na odpowiednią komunikację na relacji wschód-zachód i zachód-wschód.


        Mamy nadzieję, że są możliwe korekty projektu, które usprawnia ruch rowerowy na przebudowywanym odcinku ul. Mickiewicza. Prosimy raz jeszcze o rzeczowe ustosunkowanie się do naszych uwag.
Pod linkiem nasza wstępna propozycja wytyczenia trasy rowerowej przy ul. Mickiewicza: ZOBACZ>>




Do wiadomości:
1. Michał Zaleski – Prezydent Miasta Torunia
2. Miejski Zarząd Dróg w Toruniu