W systemie miejskim wyróżnia się następujący hierarchiczny typ dróg rowerowych:
Hierarchiczna budowa sieci jest pomocna dla budowy i realizacji programu rozwoju, ale także dla rowerzysty w wyborze trasy, ułatwiając orientację podczas jazdy.
Od 10-ciu lat systematycznie rozwijana jest sieć dróg rowerowych w Toruniu. Zbudowano wiele odcinków tych dróg przy nowych i modernizowanych ulicach, wyznaczono pasy ruchu rowerowego na dawnych szerokich chodnikach lub drogi pieszo-rowerowe. Zbudowano także odcinki dróg rowerowych poza ulicami (o nawierzchni naturalnej), jak np. wzdłuż ul. Bema, między ul. Bema a ul. Balonową, między ul. Balonową a ul. Grunwaldzką.
Istniejąca sieć tras rowerowych w Toruniu składa się z 41 odcinków dróg rowerowych o łącznej długości 37,2 km, których zestawienie zawiera tabela 1.
Znaczący przyrost dróg rowerowych (ponad 8 km) nastąpił w latach 2005-2006, związany z przebudową i modernizacją dróg wylotowych z Torunia w kierunku Warszawy, Olsztyna i Bydgoszczy oraz budową Trasy Średnicowej Podgórza.
W 2005 r. została opracowana przez ATR Bydgoszcz „Koncepcja sieci tras rowerowych na terenie miasta Torunia” przewidująca, że do roku 2015 łączna i docelowa długość sieci rowerowej w Toruniu ma wynieść 144,3 km. Z tego 52,8 km proponowane jest do wybudowania wzdłuż istniejących ulic (zestawienie w tabelach 2, 3 i 4), natomiast pozostała część docelowej sieci rowerowej (54,3 km) związana jest z planowanymi dużymi inwestycjami drogowymi (jak: Trasa Średnicowa Torunia Północnego, Trasa Nowomostowa z drugim mostem przez Wisłę), modernizacją dróg wojewódzkich (ul. Turystyczna, ul. Nieszawska i Szosa Chełmińska), a także z budową i modernizacją dróg lokalnych (tabela 5).
Drogi rowerowe, które będą budowane wzdłuż istniejących ulic, wymagają odrębnych inwestycji i wyodrębnionych nakładów inwestycyjnych, co jest istotą części finansowej niniejszego projektu planu rozwoju. Drogi rowerowe powstające w ramach budowy lub przebudowy ulic, będą objęte kosztorysami tych inwestycji.
Stan obecny, etapy rozwoju i układ docelowy dróg rowerowych na terenie miasta Torunia zostały przedstawione na załączonym planie ogólnym Torunia. Na tym samym planie naniesiono również przebiegi szlaków rowerowych, które rozpoczynają się w naszym mieście i biegną poza jego granicami. Są to szlaki wychodzące w kierunkach: Bydgoszczy, Chełmna (przez Barbarkę), Zalesia k/Chełmży i Kamionek (wspólna część przez Koniczynkę), Brodnicy, Włocławka oraz Inowrocławia.
Istniejąca w 2007 r. sieć tras rowerowych w Toruniu charakteryzuje się:
Wiele istniejących odcinków dróg rowerowych wymaga uzupełnienia oznakowania, zwłaszcza poziomego, co jest obecnie największym mankamentem. Niezbędne korekty na istniejących drogach rowerowych i pasach ruchu rowerowego dotyczą również poprawy nawierzchni, w szczególności usuwania dziur. Wraz z budową nowych dróg rowerowych, dzisiejsze odcinki zostaną włączone w jeden spójny system dróg rowerowych - stąd nie bez znaczenia jest utrzymanie istniejących dróg w należytym stanie technicznym i przeciwdziałanie ich degradacji.
Odrębnymi aspektami systemu rowerowego w mieście są ograniczenia ruchu rowerowego na Starówce, a także kwestie zachowań i kultury na drogach rowerowych oraz chodnikach.
Organizacja ruchu pojazdów na Starówce winna uwzględniać potrzeby rowerzystów, zarówno mieszkańców miasta, jak i turystów, w tym umożliwienie turyście wjazdu na toruński Rynek Staromiejski. Niezbędna jest także szeroko zakrojona kampania informacyjno-edukacyjna w zakresie wzajemnego poszanowania wszystkich uczestników ruchu drogowego. Obecnie notorycznie są ignorowane linie rozgraniczające ruch pieszych i rowerzystów, a wielu posiadaczy samochodów urządza sobie na drogach rowerowych parkingi (szczególnie w miejscach przejazdów na posesje).
W czerwcu 2005 r. zostały opracowane (przez Pracownię Edukacji – Marcin Hyła z Krakowa) „Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia”. Standardy obejmują rozwiązania techniczne i uzupełniają zapisy przepisów ogólnych o drogach publicznych.
Obowiązują one dla wszystkich inwestycji, remontów i modernizacji, dotyczących elementów infrastruktury rowerowej Torunia. Stanowią one załącznik do specyfikacji istotnych warunków zamówień na opracowanie koncepcji i projektów technicznych dróg i ulic oraz wykonawstwa inwestycji i remontów w zakresie infrastruktury drogowej.
Standardy odwołują się także do postulatu, że ruch rowerowy w mieście powinien być dopuszczony wszędzie tam, gdzie to jest możliwe, a rowerzyści powinni mieć pierwszeństwo tak, aby jazda na rowerze była – o ile to możliwe – szybsza niż innymi środkami transportu, wygodna, bezpieczna i atrakcyjna.
Doświadczenia miast europejskich wskazują, że dobre przygotowanie dróg rowerowych przynosi znaczny wzrost ruchu rowerowego i to nawet tam, gdzie ruch rowerowy był minimalny, bądź też uległ wcześniej degradacji. Obecnie na niski poziom natężeń ruchu rowerowego w Toruniu ma wpływ brak ciągłości dróg rowerowych w mieście. We wrześniu oraz październiku 2005 roku przeprowadzone zostały pomiary natężeń ruchu rowerowego w 31 punktach sieci ulicznej miasta Torunia. W stanie obecnym tylko na 7-miu z tych punktów zaobserwowano wartości natężeń ruchu rowerowego większe niż 50 rowerów na godzinę w godzinach szczytu. Gdyby przy opracowywaniu docelowej koncepcji kierować się wyłącznie tymi wartościami, problem ruchu rowerowego ograniczałby się do niewielkich i rozrzuconych obszarów miasta. Jednak najpierw należy wybudować układ dróg rowerowych łącznie z infrastrukturą, a z pewnością zaczną się na nich pojawiać rowerzyści.
Punktem wyjścia do planowania głównych kierunków przewidywanych potoków ruchu rowerowego jest poznanie relacji występujących między źródłami a celami podróży rowerowych. Taka analiza została dokonana i stała się podstawową wytyczną opracowanej w grudniu 2005 przez Katedrę Budownictwa Drogowego ATR Bydgoszcz „Koncepcji sieci tras rowerowych na terenie miasta Torunia” (zwanej dalej „Koncepcją ATR”). Dokument ten przyjęto za podstawę założonych połączeń przy tworzeniu „Programu i planu rozwoju komunikacji rowerowej w Toruniu na lata 2007 – 2015” (zwanego dalej „planem rozwoju”).
W planie rozwoju zachowana jest zgodność ze „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Torunia” (także z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego) oraz ze zaktualizowaną „Strategią Rozwoju Miasta Torunia”. Plan rozwoju został ujęty także w propozycjach miasta Torunia do Regionalnego Programu Operacyjnego, aczkolwiek nie zalicza się do tzw. projektów kluczowych.
W planie rozwoju dokonano inwentaryzacji istniejących tras rowerowych (tabela 1) oraz określono zakres tras rowerowych proponowanych do wykonania (tabele 2, 3, 4 i 5).
Układ docelowy sieci tras rowerowych na terenie miasta Torunia został przedstawiony na załączonym ogólnym planie Torunia.
Na tym samym planie poglądowo pokazano również przyszłe połączenia rowerowe na terenach rozwojowych miasta (jak np. JAR), aczkolwiek w ujęciu rzeczowo-finansowym plan rozwoju ich nie obejmuje. Drogi dla rowerów będą tam powstawały łącznie z budową dróg (zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego).
Planując docelowy układ dróg rowerowych starano się, na ile to było możliwe, uwzględnić następujące warunki:
W planie rozwoju wyodrębniono następujące drogi główne (tab. 1, 2 i 5):
G1 – przebiegająca ulicami: Szosa Bydgoska (od granicy miasta) – Broniewskiego – Reja – Bydgoska – Chopina – Al. 500-lecia – Bulwar Filadelfijski – Traugutta – Lubicka – Szosa Lubicka.
G2 – przebiegająca nowoprojektowaną „Trasą Średnicową Północną” od granic miasta do ul. Szosa Lubicka,
G3 – stanowiąca część „obwodnicy śródmieścia”, przebiegająca ulicami: Czerwona Droga, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Waryńskiego.
G4 – przebiegająca ulicami: Szubińska, Poznańska, Gen. W. Andersa, Łódzka, Włocławska.
NA KIERUNKU PÓŁNOC – POŁUDNIE
G5 – przebiegająca ulicami: Szosa Chełmińska (od granic miasta), Al. 700-lecia, Al. Jana Pawła, most im. J. Piłsudskiego, Pl. Armii Krajowej, Trasa Staromostowa.
G6 – przebiegająca ulicami: Grudziądzka (od planowanego osiedla JAR), Warneńczyka.
G7 – przebiegająca ulicami: Skłodowskiej-Curie (od Trasy Średnicowej Północnej do Wschodniej), Wschodnia, projektowana trasa z przeprawą mostową na przedłużeniu ul. Wschodniej, wzdłuż ul. Lipnowskiej do ul. Włocławskiej.
G8 – przebiegająca ulicami: Olsztyńska, Ligi Polskiej, Turystyczna (do ul. Warszawskiej w Złotorii).
Powyższe główne trasy rowerowe są wsparte przez zbiorcze drogi rowerowe (tab. 1, 3 i 5), z których najważniejsze przebiegają ulicami: Droga Starotoruńska, Szosa Okrężna, Gagarina, Bema, Podgórna, Kościuszki, Żółkiewskiego, Ugory, Legionów, Polna, Długa, Wielki Rów, Chrobrego, Równinna, Skłodowskiej-Curie, Olimpijska, Bukowa, Przy Skarpie, Turystyczna (do Ligi Polskiej), Konstytucji 3 Maja, Nieszawska, Kujawska, Podgórska, Rypińska, Łódzka, Poznańska.
Klasyfikacji dróg rowerowych wg funkcji powinna odpowiadać podobna klasyfikacja dot. jakości. Nie zawsze jednak z powodu uwarunkowań lokalnych możliwe jest spełnienie tego postulatu. Wskazane jest jednak, aby poszczególnym typom dróg rowerowych zapewnić odpowiedni standard, tj.:
Ważnymi elementami w planowaniu rozwoju sieci dróg rowerowych zgodnej z oczekiwaniami społecznymi oraz kształtowaniu poprawnej polityki rowerowej gminy są:
Aby ruch rowerowy mógł spełniać ważną rolę w obsłudze transportowej miasta, musi powstać nie tylko pełna sieć dróg rowerowych, ale i odpowiednia infrastruktura obsługująca. Są to rowerowe parkingi, stojaki, a w dalszej perspektywie także stacje rowerowe (obejmujące przechowalnie rowerów, obsługę serwisową i wypożyczalnie rowerów). Przede wszystkim w całym mieście powinno być dużo małych stanowisk pozwalających na bezpieczne pozostawienie roweru. Ich lokalizacja będzie uzgadniana przez projektanta na etapie projektowania dróg rowerowych z kierownictwem instytucji znajdujących się przy projektowanych ciągach dróg. Ogromną rolę dla rozwoju ruchu rowerowego i zarazem zwiększenia zainteresowania transportem zbiorowym (integracja tych dwu form transportu), może mieć również budowa zadaszonych parkingów rowerowych przy dworcach komunikacji zbiorowej: kolejowej i autobusowej. Budowa takich „węzłów zintegrowanych” powinna być ważnym ogniwem Zintegrowanego Planu Transportu Publicznego. Duże parkingi rowerowe powinny znaleźć się przy takich instytucjach jak: szkoły, zakłady pracy, szpitale itp.
W celu określenia kosztów budowy zaplanowanych tras rowerowych, za podstawę przyjęto szacunki zawarte w Koncepcji ATR. W tym opracowaniu oszacowano koszty wybudowania 1 m² nawierzchni drogi rowerowej, przyjmując następujące założenia:
Porównując powyższe szacunkowe koszty budowy poszczególnych odcinków dróg rowerowych z faktycznymi kosztami podobnych budów na terenie miasta (w 2006 r.), w planie rozwoju zwiększono te szacunki średnio o 7,5%.
Przy powyższych założeniach koszt budowy planowanych 52,8 km dróg rowerowych wzdłuż istniejących ulic wynosi 18,7 mln zł, w tym:
Znaczne koszty realizacji rozwoju komunikacji rowerowej w Toruniu (określone w p. 5), nakazują szukania możliwości współfinansowania tych zadań ze środków pozabudżetowych. Przy nieznanym obecnie poziomie tych środków zewnętrznych, realizację rozwoju komunikacji rowerowej warunkować będą środki własne budżetu miasta.
Powołany zarządzeniem Nr 21 Prezydenta Miasta Torunia z 25 stycznia 2006 r. Zespół ds. komunikacji rowerowej miasta Torunia, na posiedzeniu w dniu 9.10.2006 r. zarekomendował zapisanie w projekcie budżetu miasta Torunia na 2007 rok wydzielonej pozycji na drogi rowerowe w kwocie 600 tys. zł na projektowanie i budowę dróg rowerowych. Ponadto Zespół wnioskuje, aby na lata następne przyjąć coroczny wzrost powyższej kwoty o 20%.
W oparciu o powyższe, w planie rozwoju przyjęto, że powinno się nadać możliwie wysoki priorytet budowie głównych tras rowerowych. Natomiast w ramach tego priorytetu, przy określaniu etapów realizacji, najważniejsze jest tworzenie pełnych ciągów poszczególnych tras rowerowych przy wykorzystaniu już istniejących odcinków tych tras.
Zakładając wdrożenie powyższego wniosku Zespołu (co w budżecie na 2007 rok ma już miejsce), w okresie 2007 - 2012 w rocznych budżetach miasta można by zapewnić środki własne w wysokości ok. 6,0 mln zł. Jest to kwota odpowiadająca szacunkowym kosztom budowy proponowanych odcinków dróg rowerowych głównych, tj. 5,4 mln zł (zestawienie tych odcinków zawiera tabela 2) oraz na projektowe przygotowanie nowych zadań (0,6 mln zł łącznie dla wszystkich kategorii dróg rowerowych).
Rozciągając powyższy algorytm naliczania środków własnych również na pozostałe lata realizacji, w okresie 2013 – 2015, można by zapewnić dalsze 6,5 mln zł, z proponowanym podziałem: 6,2 mln zł na budowę i 0,3 mln zł na projektowe przygotowanie nowych zadań.
Wobec przyjętego w planie rozwoju szacunkowego kosztu budowy planowanych 52,8 km dróg rowerowych wzdłuż istniejących ulic w wysokości 18,7 mln zł, jego pokrycie środkami własnymi wynosi 11,6 mln zł, tj. ok. 62%.
Realizacja całości planu rozwoju dróg rowerowych wymaga podjęcia wielokierunkowych działań mających na celu zabezpieczenie finansowe. Działania te będą ukierunkowane na pozyskanie środków pozabudżetowych, w tym z:
Możliwości uzyskania dofinansowania z UE wprost na budowę dróg rowerowych są oceniane jako niewielkie, ale istnieją potencjalne możliwości przy traktowaniu wybranych głównych połączeń jako elementu rozwoju turystyki o znaczeniu regionalnym (np. trasa główna G 1 zachód-wschód).
7. Wykaz dróg rowerowych planowany na lata 2007-2010
W planie rozwoju zakłada się taką kolejność uzupełnienia brakujących odcinków tras rowerowych, aby przy jak najniższych nakładach osiągnąć jak największy efekt zwiększenia spójności tras. Ten cel zamierza się osiągnąć na kilka wzajemnie uzupełniających się sposobów: inwestycji, remontów (w tym rozwiązań przejściowych – do chwili wybudowania układów docelowych) oraz udogodnień w organizacji ruchu rowerowego przy minimalnych nakładach.
Efekty inwestycyjne będą osiągane dwutorowo: z wydzielonych środków GMT w formie inwestycji rowerowych wzdłuż istniejących ulic oraz w ramach budowy dróg.
7.1. Planowana realizacja dróg rowerowych w 2007 roku:
W budżecie Gminy na 2007 r. nakłady inwestycyjne wynoszą 600.000 zł, na następujące odcinki dróg rowerowych:
Zadanie wymienione w podpunkcie 1 jest wnioskowane do dofinansowania z WFOŚiGW, a zadanie w podpunkcie 2 do dofinansowania z GFOŚiGW. W przypadku braku dofinansowania j.w., zakłada się realizację I-szych etapów tych zadań, stosownie do posiadanych środków budżetowych.
W 2007 roku planuje się ponadto realizację następujących rozwiązań przejściowych oraz udogodnień w organizacji ruchu rowerowego:
7.2. Zamierzenia realizacji dróg rowerowych na lata 2008 – 2010:
Planuje się realizację następujących zadań inwestycyjnych:
Wśród rozwiązań przejściowych (do chwili wybudowania układów docelowych), następujące chodniki zostaną oznakowane jako drogi pieszo – rowerowe:
Wśród działań o charakterze naprawczym oraz udogodnień w organizacji ruchu rowerowego, wykonane zostaną:
7.3. Zamierzenia realizacji dróg rowerowych w ramach budowy dróg (jako elementu tych inwestycji) na lata 2007 – 2010:
W ramach projektów dot. budowy parkingów w otulinie Zespołu Staromiejskiego, należy uwzględnić również niezbędne potrzeby rowerzystów. W tym parkingi rowerowe powinny sukcesywnie powstać:
Stojaki rowerowe powinny zostać umieszczone w pierwszej kolejności na rynkach: Staromiejskim i Nowomiejskim, a następnie sukcesywnie przy ważniejszych obiektach użyteczności publicznej.
Zakup stojaków winien zostać sfinansowany głównie przez właścicieli obiektów.
Komentarze użytkowników (0) |
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz |
Dodaj swój komentarz: |
2024-10-22 21:55 Rowerowa Masa Krytyczna - 26 października 2024 r. |
2024-09-26 21:46 Pismo do GDDKiA oddział Bydgoszcz w sprawie projektu rozbudowy DK 91 pomiędzy Toruniem a Łysomicami |
Stowarzyszenie ROWEROWY TORUŃ działa na rzecz powstawania odpowiedniej infrastruktury rowerowej.
konto bankowe BGŻ S.A. 71203000451110000002819490 NIP: 9562231407 Regon: 340487237 KRS: 0000299242