Uwagi do Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Torunia na lata 2013-2035 + ODPOWIEDŹ

RT 21/2013

Toruń, 27 sierpnia 2013 r.

Wydział Gospodarki Komunalnej
Urzędu Miasta Toruniu

W związku z wyłożeniem do konsultacji społecznych „Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Torunia na lata 2013-2035” Stowarzyszenie Rowerowy Toruń przedkłada swoje uwagi do ww. dokumentu.

1. Plan w zbyt ogólnikowy sposób traktuje zagadnienia związane z transportem rowerowym, który powinien mieć wysoki priorytet w tego typu strategicznych opracowaniach. Komunikacja rowerowa może być doskonałym uzupełnieniem transportu publicznego przy odpowiednim zaplanowaniu całej struktury komunikacyjnej miasta. Tymczasem w konsultowanym dokumencie mamy do czynienia z nieaktualną mapą dróg rowerowych i hasłowym potraktowaniem komunikacji rowerowej na zasadzie: „Dodatkowy kierunek inwestowania to budowa ścieżek rowerowych.”

W istotnych rozdziałach dotyczących ochrony środowiska naturalnego ( 2.11.1 Hałas, 2.11.2 Powietrze) brak jakiejkolwiek informacji o tym, że transport rowerowy przyczynia się do polepszenia jakości powietrza i zmniejszenia hałasu w mieście, przez co budowa odpowiedniej jakości infrastruktury dla tego środka transportu powinna być traktowana na równi z transportem publicznym. Odnajdujemy za to stwierdzenie typu: „O ile emisja hałasu dotyczy wszystkich środków transportu, niezależnie od ich zasilania(...)" - wydaje nam się, że transport rowerowy jak i komunikacja piesza nie są źródłem hałasu.

Nie uważamy również, aby stawianie ekranów akustycznych przekładało się na większy komfort życia w mieście. Jest to rozwiązanie przestarzałe, które niszczy naturalne potoki ruchu niezmotoryzowanego na obszarze miejskim. Natomiast w planie problem hałasu rozwiązuje się poprzez budowę ekranów akustycznych, na które zgodnie z Programem ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Torunia zamierza przeznaczyć się 2 784 000 zł.

Uważamy, że dokumenty tego typu powinny podkreślać, że najbardziej efektywną formą zmniejszania hałasu w mieście jest ograniczanie największego źródła hałasu czyli transportu samochodowego poprzez zapewnienie odpowiedniej alternatywy dla mieszkańców: dobrze działającego transportu publicznego oraz spójnej sieci infrastruktury rowerowej.

Według założeń planu transport rowerowy w 2035 roku ma stanowić 10% udziału w codziennych podróżach przy 45% udziale transportu samochodowego i 45% udziale komunikacji publicznej. Nie wiadomo na jakiej podstawie sporządzone są te wyliczenia, skoro w tym samym dokumencie mamy informację, że w 2010 roku rower był środkiem transportu dla 4% Torunian, natomiast wg kolejnego opracowania z 2012 roku dla 2,11%. Tymczasem dane liczbowe, w których posiadaniu jest Stowarzyszenie Rowerowy Toruń, pokazują że tendencja dla ruchu rowerowego w Toruniu jest wzrostowa, a nie malejąca.
W tego typu dokumencie powinno przyjąć się założenie, że udział transportu rowerowego w codziennych podróżach winien osiągnąć wartość przynajmniej 15% w roku 2035.

Kolejnym argumentem przemawiającym za koniecznością poważniejszego potraktowania transportu rowerowego są dane dotyczące parametrów układu transportowego z roku 2012 (Tablica 3.5.2) - średni czas podróży komunikacją publiczną wynosi 22min 49s, średnia odległość podróży 5.173 km, średnia prędkość podróży 13.60 km/h. Takie odległości przy istnieniu dobrej jakości infrastruktury rowerowej pokonuje się rowerem w czasie porównywalnym lub krótszym. Dodatkowo należy podkreślić, że środki finansowe przeznaczane na infrastrukturę rowerową są nieporównywalnie mniejsze niż te, które trzeba wydać na budowę nowych dróg dla samochodów czy modernizację przestarzałego taboru.

2. W planie bardzo zachowawczo podchodzi się do problemu związanego ze zbyt dużym udziałem indywidualnego ruchu samochodowego w mieście.
„Aby uniknąć wzrostu zatłoczenia na ulicach miasta i wydatkowania nadmiernych środków na rozbudowę sieci drogowej, polityka miasta powinna zmierzać do podnoszenia atrakcyjności transportu zbiorowego przy jednoczesnej rozbudowie niezbędnych odcinków
sieci drogowej tak aby utrzymać na stałym poziomie wielkość kongestii i średnią prędkość komunikacyjną w sieci drogowej. Dodatkowy kierunek inwestowania to budowa ścieżek rowerowych.”
Nie uda się zachęcić mieszkańców do korzystania z transportu miejskiego jednocześnie najbardziej inwestując w nowe i coraz szersze drogi dla samochodów. Należy ustanowić priorytet dla komunikacji publicznej, rowerowej i pieszej, a dopiero na końcu dla indywidualnego transportu samochodowego. Niestety jeśli przyjrzymy się budżetowi Torunia to priorytety jeśli chodzi o transport wyglądają dokładnie odwrotnie. Najwięcej środków finansowych przeznacza się na budowę infrastruktury dedykowanej głównie samochodom.
Plan zakłada dalszy wzrost udziału transportu indywidualnego (samochodów osobowych) w ruchu drogowym. Tymczasem wg prognoz demograficznych mieszkańców naszego miasta i regionu będzie ubywać. W roku 2035 roku nasz region może zamieszkiwać około 177 tys. osób mniej niż obecnie (Gazeta Pomorska z dnia 21 sierpnia 2013 r. na podstawie prognozy GUS). Dodatkowym problem jest proces starzenia się społeczeństwa, który wymuszać będzie zmianę zwyczajów komunikacyjnych mieszkańców co trzeba odpowiednio wcześniej przewidzieć. Dlatego należy być ostrożnym przy tego typu założeniach i tym bardziej kłaść nacisk na ograniczenie indywidualnego ruchu samochodowego w mieście.
Zakładanie, że nawet po modernizacji transportu publicznego udział transportu samochodowego w 2035 roku będzie wynosił 45% obnaża de facto pro samochodowy charakter planu.

3. W planie duży nacisk położony jest na rozwój komunikacji tramwajowej. Tymczasem inwestowanie w komunikację tramwajową w tak dużym stopniu może nie być racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia. Infrastruktura składająca się na komunikację tramwajową jest kosztowna, a sam tramwaj jest mało elastyczny jeśli chodzi o ewentualne zmiany przebiegu linii. Obecnie coraz większą popularność w zachodnich miastach zyskują ekologiczne i ekonomiczne autobusy najnowszej generacji zapewniające pasażerom duży komfort podróży, a przewoźnikom dużą elastyczność przy planowaniu tras i niskie koszty użytkowania. Komunikacja autobusowa nie wymaga budowania dodatkowej infrastruktury dedykowanej tylko i wyłącznie tramwajom, która jest nie tyle nawet co kosztowna ile wymaga dużej przestrzeni miejskiej.
Ponadto warto byłoby dogłębnie i wieloaspektowo przeanalizować czy planowana budowa nowych linii tramwajowych do niektórych osiedli np. do planowanego Osiedla Jar czy też do lewobrzeżnej części miasta jest ekonomicznie uzasadniona. Zbyt mały zakładany udział pasażerów na niektórych trasach może spowodować, że ten środek transportu będzie zbyt drogi w utrzymaniu.

4. Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Torunia na lata 2013-2035 obejmuje bardzo długi okres czasu. Biorąc pod uwagę szybkość z jaką wprowadzane są kolejne innowacje techniczne w wielu dziedzinach życia trudno przewidywać jakie będą tendencje jeśli chodzi o miejski transport publiczny za kilka czy kilkanaście lat. Tymczasem plan sporządzany jest na najbliższe 22 lata i nawet przy jego co paroletnich aktualizacjach główne założenia przyjęte w 2013 roku mogę nie wytrzymać próby czasu.

W związku z powyższymi uwagami proszę dokonać ponownej analizy planu pod kątem ich treści oraz wprowadzić stosowne poprawki do dokumentu. Dodatkowo proszę o dokonanie korekt stylistycznych polegających na zastąpieniu terminu „ścieżka” rowerowa na rzecz terminu infrastruktura rowerowa.

Joanna Jaroszyńska

Stowarzyszenie Rowerowy Toruń

Do wiadomości:

Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski

ODPOWIEDŹ

Toruń,    2013-10-21

WGK.TO.7240.221.2013

Pani
Joanna Jaroszyńska
Stowarzyszenie Rowerowy Toruń

Odpowiadając na Pani pismo z dnia 27.08.2013 r. wyrażające opinię w sprawie projektu „Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego na lata 2013-2035" opracowanego przez Gminę Miasta Toruń informuję, że głównym zadaniem Planu Transportowego jest zaplanowanie na lata 2013-2035 przewozów o charakterze użyteczności publicznej, realizowanych na obszarze miasta Torunia i gmin sąsiednich na mocy zawartych porozumień.

Informuję, że Plan Transportowy swoim zakresem nie obejmuje zagadnień związanych z komunikacją indywidualną, rowerową lub pieszą. Nie wskazuje konkretnych rozwiązań technicznych. Zadaniem Planu jest wskazanie ograniczeń odpływu pasażerów na rzecz alternatywnych dla komunikacji miejskiej środków transportowych.

W sprawie inwestycji w sieć tramwajową oraz rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Torunia informuję, że wszystkie inwestycje miejskie, również te w komunikację zbiorową, są poprzedzone dokumentami studialnymi, które pokazują najbardziej efektywny kierunek rozwoju i wskazują szczegółowe rozwiązania, jakie powinny być zastosowane. Jednym z najistotniejszych elementów tych dokumentów jest analiza kosztów i korzyści. Z tego względu wszystkie projekty w infrastrukturę tramwajową z racji swej niskiej dochodowości, ale wysokich korzyści dla społeczności lokalnej, są dofinansowane ze środków unijnych.

Jednocześnie serdecznie dziękuję za aktywny udział w procesie opiniodawczym oraz wyrażenie swoich uwag odnoszących się do projektu „Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Torunia na lata 2013-2035".

Z up. Prezydenta Miasta Torunia
Marcin Kowallek
Dyrektor Wydziału
Gospodarki Komunalnej

Otrzymują:
1) Adresat,
2) WGK-a/a.