trasa 16 - Zespół Nadwiślańskich Parków Krajobrazowych

    Wyjeżdżamy z Torunia drogą nr 553, a od Wybcza nr 551 (Wąbrzeźno - Bydgoszcz) w kierunku Unisławia. Droga jest o dobrej nawierzchni i na całej swej długości zadrzewiona. Po ok. 18 km osiągamy Łubiankę, a po następnych 12 Unisław. Rzucamy okiem na lewo i prawo na zadbaną wioskę - gminę pretendującą od lat - niestety bezskutecznie - do rangi miasta. Po dojechaniu do kościoła skręcamy w lewo w kierunku Fordonu. (Jeśli starcza nam czasu, możemy zrobić pauzę na krótki odpoczynek i zwiedzenie, znajdującego się przy skrzyżowaniu kościoła i znajdującego się za nim, na północ, wzgórza na którym stał niegdyś krzyżacki zamek z XIII w., będący siedzibą komtura, a zniszczony podczas rozbiorów. Dalej na wschód odnajdujemy ślady grodziska z początków średniowiecza. Godny obejrzenia jest też zespół pałacowy z XIX w. Obrazu Unisławia dopełnia jedna ze starszych w Europie cukrownia.). Po kilkuset metrach skręcamy w prawo w kierunku Bruków i Kokocka w drogę nr 550 wiodącą do Chełmna. Przed sobą mamy dwukilometrowy zjazd (różnica wzniesień prawie 50 m) w pradolinę Wisły (tzw.Basen Unisławski) z licznymi ostrymi zakrętami. Należy pamiętać o hamulcach i liczyć się, na wąskiej drodze, z możliwym ruchem z przeciwka. Droga zjazdowa biegnie zresztą w tak silnym i starym oraz różnorodnym zadrzewieniu, iż opłaci się jechać powoli i rozkoszować się ciszą i urokiem przyległej roślinności i zmeliorowanej równiny. Po wyjechaniu na nią po lewej stronie zaczynają się roztaczać widoki zespołu krajobrazowego, godne zdjęcia czy kamery. Jest to południowo - zachodnia część Doliny Fordońskiej, sklasyfikowana turystycznie jako Zespół Nadwiślańskich Parków Krajobrazowych
    Praktycznie pokonujemy teren unikatowy - z racji obniżenia - w naszym regionie. Zauważamy to po uprawach rzadkich roślin (mięta, rzadkie warzywa, tytoń) i kilku (5) kanałach odwadniających go do zlewiska Jeziora Starogródzkiego*.
    W miejscowości Bruki 1 na jedynym budzącym wątpliwości skrzyżowaniu trzymamy się prawego kierunku i po paru kilometrach osiągamy w Kokocku drogę z pierwszeństwem przejazdu, gdzie skręcamy w lewo. Na wprost widzimy już, odległy zaledwie 200 - 300 metrów, wiślany wał przeciwpowodziowy. Przejechaliśmy ok.40 km i należy się nam odpoczynek. Bezpośrednio przy skrzyżowaniu znajduje się dobrze zaopatrzony sklep spożywczy. Przez Kokocko jedziemy cały czas wzdłuż wału i nie od rzeczy byłoby popatrzenie z niego na, wyjątkowo piękną na tym odcinku, Wisłę. Wart, przynajmniej, zewnętrznego obejrzenia jest również klasycystyczny, drewniano - szkieletowy kościół z 1829 r.(dawniej zbór ewangelicki). Opuszczamy Kokocko ostrym zakrętem drogi w lewo w kierunku na Czarże. Przejeżdżając je po lewej   stronie zauważamy kościół, o rzadkiej - jak na wioskę - modernistycznej architekturze. Jest to gotycki kościół z XIV w. odnawiany i przebudowany w 1648 r. Sama wioska jest też ciekawa, przez wyraźne zadbanie i mieszaninę starej (poniemieckiej) i nowej, w dobrym stylu, zabudowy. Z Czarża pniemy się, niestety, prawie 2 km pod spory podjazd do Czemlewa, a następnie, pnąc się nadal zachodnimi stokami Gapich Gór (najwyższa wysokość 106,3 m jest jednocześnie najwyższą w naszym regionie) dojeżdżamy do drogi nr 551. Skręcamy w lewo i po 2 km osiągamy Dąbrowę Chełmińską, zauważając w niej kościół katolicki, neogotycki, wzniesiony na przełomie XIX/XX w. jako zbór ewangelicki i zajazd przydrożny z XVIII w.
Przejechane przez nas ostatnie 8 km wiodło przez serce Nadwiślańskiego Parku Krajobrazowego**.
    Opuszczamy Dąbrowę i udajemy się w kierunku (oznakowanym) Złejwsi. Możemy do niej jechać, zgodnie z oznakowaniem przez Cichoradz i Rzęczkowo (12 km), lub też 2 km za Dąbrową odjechać na Skłudzewo i na drogę nr 546 do Złejwsi powrócić za Rzęczkowem. Drogi nie nadkładamy, a mamy mozliwość obejrzenia w Skłudzewie zespołu pałacowo - parkowego (od 1989 r. siedziba Fundacji Piękniejszego Świata) z XIX w. z 400 - letnim dębem i 140 - letnim platanem klonolistnym (pomniki przyrody) oraz grodziska średniowiecznego.
    W Złejwsi dojeżdżamy do drogi głównej nr 10. Od Torunia dzieli nas 20 km, które pokonujemy szerokim, oddzielonym linią ciągłą, poboczem. Jeśli daje powoli o sobie znać zmęczenie i głód, do dyspozycji mamy liczne przydrożne bary i parkingi.

                               Długość trasy: 93 -95 km.

                              Czas przejazdu: 6 - 7 godzin.

Uwagi: 1. Trasa prowadzi   dobrymi asfaltowymi drogami, posiadając dwa przewyższenia, wyciskające odrobinę więcej potu u mniej zahartowanych rowerzystów;
2. Trasę zaleca się najlepiej jako całodzienną, zakładając zwiedzanie licznych zabytków. Zjedzenie ciepłej strawy po drodze nie nastręcza kłopotów;
3. Wycieczkę tę najlepiej planować w niedzielę lub święta, co zezwoli na pełne skonsumowanie jej uroków, myśląc o spokóju, ciszy i bezpieczeństwie przejazdu.

             * Teren ten jest również wyjątkowy pod względem historycznym. W 1939r. przewalały się tędy wchodzące w skład 4A związki pancerne uderzające w kierunku Prus, a na wiosnę 1945 dolina ta stała się, po ciężkich walkach mogiłą dla, wyprowadzanych z Torunia,   jednostek niemieckich usiłujących przebić się do Chełmna i Grudziądza. Zamknięci w kotle Niemcy zostali zniszczeni głównie przez zmasowane użycie artylerii i lotnictwa Armii Czerwonej (70A). Odgłosy tej walki niosły się do Torunia, a rolnicy do dzisiaj natrafiają na jej ślady.

        ** Utworzony w 1993 r. obejmuje 25965 ha lasów, łąk, wód, terenów uprawnych i zabudowanych. Park jest położony w tzw. Dolinie Fordońskiej, administracyjnie: w województwie kujawsko - pomorskim. Obszar charakteryzuje się różnorodnością form geomorfologicznych: jeziora, tarasy, parowy, wyniosłe zbocza i uskoki są niepowtarzalne w dolnym biegu Wisły. Charakterystyczna jest też flora parku, chroniona zresztą, jak np. śnieżynka przebiśnieg czy len austriacki. Ponadto znajdują się tu zabytki budownictwa regionalnego i liczne grodziska związane z powstaniem naszego państwa.