Raport o stanie ruchu rowerowego i dróg rowerowych w Toruniu - autor Juliusz Wysłouch

    Rok 2006 przyniósł sporo zmian w stanie dróg rowerowych w Toruniu. .Co prawda do stworzenia sieci tychże dróg jeszcze daleko, ale rowerzyści znający miasto potrafią tak korzystać z istniejących odcinków dróg rowerowych, by w miarę sprawnie i bezpiecznie pokonać nawet spory dystans w mieście unikając niebezpiecznych ulic. I tak po zakupach w Geancie można pojechać wzdłuż ul. Wielki Rów i ul. Długiej do Szosy Chełmińskiej i skrzyżowania z ul. Żwirki i Wigury, albo na Wrzosy (od Ronda Czadcy - Legionów i Polną) wzdłuż ul. Ugory. Są to długie odcinki pozwalające już na komunikację między dzielnicami. Można także ruszając od ul. Świętopełka i korzystając z pasów ruchu rowerowego na Kościuszki i Żółkiewskiego, a dalej na Szosie Lubickiej, Przy Skarpie, Ślaskiego i ul. Konstytucji 3 Maja dojechać aż do ul. Olimpijskiej i lasu na skraju miasta. Z Bielan i z Chełmińskiego Przedmieścia (od ul. Grunwaldzkiej) można dojechać prawie do granic miasta na wysokości Towimoru. Można skorzystać z ciągu pieszo – rowerowego na zapleczu szkół przy ul. Św. Józefa, drogi rowerowej na Balonowej i pasa ruchu rowerowego wzdłuż ul. Gagarina, dalej wzdłuż Szosy Okrężnej i drogą rowerową przy Szosie Bydgoskiej. Półkilometrową przerwę od stadionu żużlowego do pętli tramwajowej pokonujemy szosą lub po chodniku, na którym faktycznie nie ma ruchu pieszego. To tylko przykłady możliwości wykorzystania istniejących odcinków dróg rowerowych do długich i w miarę bezpiecznych przejazdów przez miasto. Oddane pod koniec roku inwestycje drogowe umożliwiają komunikację rowerową z Bielawami i Grębocinem (wyloty na Olsztyn i Warszawę), a także swobodny przejazd wzdłuż Trasy średnicowej Podgórza. W ciągu roku wykonano także prace poprawiające wygodę jazdy po istniejących od lat odcinkach, które ostatnio zostały pozbawione oznakowania lub zaopatrzone były w niewłaściwe znaki.

I. Poniżej podsumowanie r 2006 i aktualny stan niektórych dróg rowerowych. Miniony rok przyniósł: 

1. oznakowanie odcinka wzdłuż Legionów od ul. Faustyny do Ronda Czadcy
2. wykonanie i oznakowanie nowego odcinka wzdłuż Długiej (na wysokości Translasu)
3. wymiana oznakowania pionowego przy Długiej
4. renowację oznakowania poziomego od Pl. Niepodległości do Pl. Rapackiego
5. przywrócenie oznakowania na drodze rowerowej przy Bema i między Bema a Balonową oraz od Balonowej do Grunwaldzkiej (pieszo-rowerowe)
6. wykonanie i oznakowanie drogi rowerowej przy Szosie Bydgoskiej (kontynuacja) oraz korekta błędów w oznakowaniu
7. likwidację kolizji drogi rowerowej z chodnikiem w rejonie przystanku MZK na Żółkiewskiego
8. wykonanie i oznakowanie dróg rowerowych przy Olsztyńskiej (kontynuacja i nowe)
9. wykonanie i oznakowanie dróg rowerowych przy Szosie Lubickiej (kontynuacja i nowe)
10. dokończenie drogi rowerowej przez park przy Waryńskiego
11. wykonanie i oznakowanie odcinka przy Szosie Chełmińskiej od Długiej do Żwirki i Wigury
12. wykonanie i oznakowanie odcinka od Wałów. Gen. Sikorskiego do Przy Kaszowniku (Trasa WZ) obok dworca PKS Connex
13. regulację ruchu rowerowego w rejonie Starego Miasta i na terenie Miasteczka Uniwersyteckiego na Bielanach
14. budowę ciągu pieszo – rowerowego wzdłuż Trasy Średnicowej Podgórza

II. niezbędne korekty na istniejących drogach rowerowych i pasach ruchu rowerowego:

• wykonanie oznakowania istniejących dróg rowerowych w rejonie wiaduktu Kościuszki od stacji paliw na Kościuszki do Pl Skarbka i Galerii „Copernicus” i od dworca PKP Toruń Wschodni pod Pl. Skarbka do Galerii. Od chwili oddania do użytku, czyli od dwóch lat nie uzupełniono oznakowania regulującego ruch rowerów (wg MZD prace te miały być wykonane w sierpniu 2006). Droga rowerowa zaczynająca się przy dworcu PKP Toruń wschodni nie ma początkowego znaku, ma za to znak „koniec drogi dla rowerów” na wysokości Galerii. Nie mają znaków dojazdy do wiaduktu. Prawidłowo oznakowany jest tylko ciąg pieszo – rowerowy przy południowej jezdni Żółkiewskiego, zaś znak „droga dla rowerów” kierujący na 15 m pochylnię (wysoki krawężnik) i w Targową to chyba jakiś żart.

• oznakowanie istniejących odcinków na Kraszewskiego i na Chopina od Pl. Rapackiego do Al. 500 lecia. Według opracowania MZD „Rowerem po Toruniu” odcinek na Chopina i Bydgoskiej do Konopnickiej miał być wyznaczony do roku 2003(!)

• odnowa oznakowania (poziome jest prawie całkowicie zatarte) na pasie ruchu rowerowego (nawierzchnia fatalna!) przy północnej jezdni Kościuszki i skomunikowanie z istniejącą drogą rowerową przy południowej jezdni Kościuszki wiodącą na wiadukt. Na wysokości stacji paliw istnieje przejście dla pieszych o szerokości ok. 10m (?)- równie dobrze może być tam „przejazd dla rowerów”.

• wymiana zniszczonej nawierzchni na ciągu pieszo – rowerowym przy Gagarina wzdłuż Miasteczka UMK. Poza krótkim odcinkiem przy hotelach asystenckich, nawierzchnia ma prawie 34 lata (od lutego 1973), jest pokruszona i zdeformowana.

• oznakowanie ciągu pieszo – rowerowego przy Polnej (na wysokości firmy Gamrat, wg. opracowania „Rowerem po Toruniu” droga rowerowa przy Polnej istnieje na całej długości od Chrobrego do Równinnej)

• wyznaczenie i oznakowanie ciągu pieszo – rowerowego po południowej stronie Ul. Przy Kaszowniku (Trasa WZ – planowano do roku 2003) i skomunikowanie nowej drogi rowerowej za dworcem PKS Connex (patrz I/12) z istniejącymi przejazdami rowerowymi na Pl. J. Chrapka.

• Przywrócenie oznakowania drogi rowerowej przy południowej jezdni Traugutta (od mostu kolejowego do Winnicy). Przejście i przejazd rowerów zawieszono wiele lat temu na czas remontu mostu. Po zakończeniu remontu oznakowanie miało być przywrócone.

• zlikwidowanie kolizyjnego oznakowania krótkiego odcinka drogi rowerowej przy Skłodowskiej – Curie od wylotu Równinnej na pn – wschód (na wysokości Citomedu) gdzie znaki wskazują ten sam pas ruchu raz jako pieszy, a z drugiej strony jako rowerowy. Podobna sytuacja miała miejsce na Szosie Bydgoskiej (patrz I/6)

• odnowa oznakowania (poziome jest prawie całkowicie zatarte, brak ozn. pionowego) na pasie ruchu rowerowego przy Szosie Chełmińskiej między Wybickiego a Żwirki i Wigury i wykonanie „przejazdu dla rowerów” w poprzek Żwirki dla skomunikowania z odcinkiem w kierunku Długiej.

• wykonanie znaków poziomych na drogach rowerowych np. przy ul. Długiej i odnowa oznakowania poziomego na innych istniejących drogach (np. wzdłuż Bema).

• przegląd stanu nawierzchni i oznakowania ciągu pieszo – rowerowego przy Średnicowej Podgórza i wykonanie poprawek.

• korekta przejazdów, zwłaszcza na starszych odcinkach dróg rowerowych. Wysokość krawężnika określana nawet przez stare normy na 1.5 cm niemal wszędzie osiąga od 3 do 5 cm, co jest absolutnie nie do przyjęcia. Zagraża to bezpieczeństwu rowerzysty.

III. Sugerowane udogodnienia w organizacji ruchu rowerowego przy użyciu minimalnych nakładów środków i pracy

1. Oznakowanie chodnika od stadionu żużlowego do początku drogi rowerowej na Szosie Bydgoskiej jako drogi pieszo – rowerowej. Nie ma tam ruchu pieszych z wyjątkiem osób przekraczających jezdnię północną i chodnik od przystanku tramwajowego do „Merinotexu” (2 znaki „droga dla pieszych i rowerów” na początku i na końcu odcinka). W przyszłości niezbędna wymiana nawierzchni, gdyż istniejąca pamięta czasy budowy „Merinotexu” (ponad 40 lat).
2. Oznakowanie chodnika wzdłuż ruin „Tormięsu” od Targowej do Pl. Daszyńskiego jako drogi pieszo – rowerowej. (2 znaki „droga dla pieszych i rowerów” na początku i na końcu odcinka) Istnieje tam już krótki odcinek drogi rowerowej. Ruch pieszych sporadyczny, jedynie na wysokości przystanku tramwajowego i wejścia do FC „Kopernik”.
3. dopuszczenie ruchu rowerów w obu kierunkach na ul. Kopernika między Ducha Św. i Żeglarską. Obecne rozwiązanie jest całkowicie nielogiczne.
4. Oznakowanie chodnika przy Skłodowskiej – Curie jako drogi pieszo - rowerowej początkowo na odcinku Pl. Skarbka – Wschodnia. Ruch pieszych jest niewielki, ruch samochodowy na jezdni bardzo duży, ruch rowerowy o znacznym natężeniu. W przyszłości niezbędna budowa ciągu pieszo – rowerowego wzdłuż Skłodowskiej - Curie od Wschodniej do Barwnej i Olsztyńskiej.
5. Oznakowanie chodnika przy Poznańskiej od skrzyżowania z Trasą Średnicową Podgórza do Szubińskiej jako drogi pieszo - rowerowej (potrzeba kilka znaków „droga pieszo – rowerowa”). 

   ad.1,2,3,4,5: Przykład rozwiązania po południowej stronie Żółkiewskiego sugeruje przydatność i trafność takiej organizacji ruchu.

6. skomunikowanie nowego odcinka przy Szosie Chełmińskiej z drogą rowerową przy Długiej przez wykonanie „przejazdu dla rowerów” w poprzek Szosy Chełmińskiej
7. znakowanie jako „droga pieszo – rowerowa” odcinka na Bema od wylotu Gałczyńskiego) do Fałata i na Fałata do V LO
8. Dalsze porządkowanie ruchu na Barbarce przez zablokowanie palami możliwości stawiania samochodów poza parkingiem (patrz rysunek 2). Obecnie samochody stawiane są także pod tabliczką z nakazem parkowania na parkingu (przy dolnej polanie) i przy stawie. Przy znaku zakazu ruchu (na wysokości remontowanego budynku szkoły leśnej) powinien być szlaban skutecznie blokujący samochody. Na skrzyżowaniu dróg leśnych (ul. Barbarka i droga do leśnictwa) 1.5 km przed Barbarką przy znaku zakazu ruchu także należy ustawić szlaban. Na tej drodze z dopuszczonym ruchem wyłącznie pojazdów ALP i rowerów spotyka się samochody, motocykle i quady.

IV Inne wskazane działania na rzecz porządkowania ruchu rowerowego w mieście

1. Eliminacja z dróg rowerowych samochodów przez aktywność policji i Straży Miejskiej. Przepisy ruchu drogowego nie przewidują możliwości jazdy i parkowania samochodów na drogach rowerowych. Obecnie nikt nie egzekwuje tych przepisów, co stwarza zagrożenie dla rowerzystów, którzy nie mogą bezpiecznie korzystać z dróg dla nich przeznaczonych. Wciąż stawiane są samochody zastawiające drogi rowerowe na Ugorach, Długiej, Szosie Chełmińskiej, na wewnętrznych drogach rowerowych osiedla Na Skarpie, itd. Drogi rowerowe oznakowane są znakami nakazu, o czym zapomina większość uczestników ruchu – także rowerzystów, ale przede wszystkim pieszych i kierowców.
2. Edukacja społeczna mieszkańców miasta wyjaśniająca, że drogi rowerowe nie są czymś zwyczajowym lub jakimiś „ścieżkami” rowerowymi, które można ignorować, tylko że są to pasy ruchu DLA ROWERÓW określone w przepisach ruchu drogowego z wszelkimi konsekwencjami niestosowania się do przepisów. Panujące dziś zwyczaje i sposoby korzystania z dróg rowerowych i pieszo – rowerowych są nie do przyjęcia i urągają nie tylko przepisom ale przede wszystkim zdrowemu rozsądkowi. Przykład z Olsztyńskiej: mimo że pas rowerowy oddzielony jest od pieszego kilkumetrowym pasem trawnika i istnieje prawidłowe oznakowanie większość pieszych i rowerzystów kompletnie ignoruje znaki – piesi chodzą po drodze rowerowej, rowerzyści jeżdżą po chodniku itd., itp . Podobna sytuacja jest codziennie na Długiej, gdzie dodatkowo i chodnik i pas dla rowerów zastawiane są samochodami. Przy Ugorach nadal samochody parkowane są tak, że połowa auta znajduje się na pasie dla rowerów. Mieszkańcy traktują podjazdy do posesji jak swoje prywatne miejsca postojowe, podobnie kierowcy traktują chodnik i pas rowerowy przy Szosie Chełmińskiej między Wybickiego a Żwirki i Wigury (to skutek zniszczenia oznakowania)
3. Wydanie (raz w roku) przez MZD lub na zlecenie MZD mapki z prawidłowo naniesionymi drogami rowerowymi w Toruniu. Mapka, którą można dziś kupić w Toruniu (skala 1:23 0000, wydawca nieuwidoczniony, patronat medialny”ebuch.pl”, dostępna w księgarni „Buchmann”) pokazuje „ścieżki rowerowe”, ale zawiera tyle błędów, że trudno ją komukolwiek polecać.

Juliusz Wysłouch

styczeń 2007