Aktualności

W dniach 29 maja – 1 czerwca br. członkowie Stowarzyszenia Rowerowy Toruń mieli po raz drugi przyjemność gościć w holenderskiej Lejdzie dzięki zaproszeniu Towarzystwa Miast Partnerskich Torunia. W tym roku przypada 25 rocznica nawiązania współpracy pomiędzy Lejdą a Toruniem.

Lejda to jedno z najstarszych miast Holandii (prawa miejskie otrzymała w 1266 roku). Położone jest w prowincji Holandia Południowa w odległości około 10 km od wybrzeża Morza Północnego.  Liczba ludności wynosi około 120 tys.
Toruń to jedno z najstarszych miast Polski (prawa miejskie otrzymał w 1233 roku). Położone jest w województwie kujawsko – pomorskim nad rzeką Wisłą. Liczna ludności wynosi około 204 tys.
Oto podobieństwa, różnic - szczególnie na poziomie transportu miejskiego - jest znacznie więcej.

Leida to jedno z bardziej rowerowych miast Holandii. Duża część  zabytkowego centrum miasta wyłączona jest z ruchu samochodowego, dostęp mają jedynie autobusy, taksówki i pojazdy zaopatrzeniowe w określonych godzinach. W samym centrum mało jest parkingów dla samochodów, więcej znajduje się na obrzeżach (wszystkie są płatne: 1,60 – 2,50 euro za godzinę; 10 - 12 euro za dzień). Dojazd samochodem do centrum z każdej dzielnicy zajmuje sporo czasu, często więcej niż rowerem, bo trzeba jechać „na okrągło”.
Główną oś transportową Starego Miasta stanowi ul. Breestraat, po której prowadzi najlepsza trasa rowerowa do dworca Leiden Cenrtaal: jest to szeroka jezdnia na której przeważają rowerzyści, kierowcy ekologicznych autobusów w żadnym wypadku nie próbują spychać rowerzystów z jezdni czy wyprzedzać, gdy nie ma ku temu warunków. Mimo tego władze miasta planują przebudowę tej ulicy na bardziej przyjazną rowerzystom i ograniczenie ruchu autobusowego do minimum, tak aby ulica była jeszcze bezpieczniejsza dla pieszych i rowerzystów. Do 1964  po Lejdzie jeździły tramwaje (także ulicą Breestraat), ale ze względów ekonomicznych zostały zlikwidowane. To pozytywnie wpłynęło na możliwości rozwoju infrastruktury rowerowej (zlikwidowanie niebezpiecznych szyn w centrum).

Na infrastrukturę rowerową Lejdy składają się wszelkie możliwe rozwiązania i udogodnienia. Jeździmy więc po jednokierunkowych i dwukierunkowych drogach rowerowych, pasach rowerowych, ulicach rowerowych, ulicach z uspokojonym ruchem, ulicach zamkniętych dla ruchu samochodowego, ulicach jednokierunkowych z dopuszczonym ruchem rowerowym pod prąd. Przejeżdżamy rowerowymi tunelami pod skrzyżowaniami i mostami rowerowymi nad kanałami. W większości przypadków rowerzyści mają pierwszeństwo, głównie w ścisłym centrum. Oczywiście zobowiązani są oni przestrzegać przepisów ruchu drogowego tak samo jak inni uczestnicy ruchu jednak są one czytelnie, a oznakowanie jasno wskazuje kto w danym przypadku ma pierwszeństwo. Poza centrum na większych skrzyżowaniach rowerowych zawsze mamy kierunkowskazy wskazujące kierunki do najbliższych miast, a bliżej centrum – do konkretnych dzielnic.

Jeśli już dojechaliśmy do celu to na ogół stawiamy rower po prostu przy budynku i zapinamy tzw. o-lockiem, czyli specjalną blokadą montowaną przy tylnym kole. Możemy też skorzystać z dużej ilości stojaków rowerowych. Kradzieże rowerów są bardzo częste w całej Holandii, dlatego często dodatkowym zapięciem jest solidny łańcuch lub u-lock.

Władze Lejdy ciągle podejmują konkretne działania, aby zwiększać liczbę rowerzystów w mieście i starają się zapewnić im maksimum wygody i bezpieczeństwa. Każde zamierzenie planistyczne i inwestycja uwzględnia potrzeby rowerzystów, sukcesywnie realizowana jest niedawno przyjęta rowerowa polityka parkingowa.

Szkoda, że nie jesteśmy w stanie czerpać więcej z transportowych doświadczeń naszego partnerskiego miasta o czym świadczy chociażby pomysł zamknięcia fragmentu Rynku Staromiejskiego dla rowerzystów w imię szeroko pojętego „bezpieczeństwa”. Większość nowych inwestycji jest przede wszystkim pro samochodowa, a infrastruktura rowerowa powstaje przy okazji. Tymczasem coraz szersze drogi i coraz więcej parkingów nie rozwiążą problemów komunikacyjnych Torunia, a wręcz tych problemów przysporzą (korki, brak miejsc do parkowania, wypadki drogowe, zanieczyszczenie środowiska, degradacja przestrzeni publicznej, pogorszenie kondycji fizycznej mieszkańców). W centrum Lejdy ciężko znaleźć drogę dla samochodów o parametrach szerszych niż jeden pas ruchu w jednym kierunku; u nas z kolei często budowane są kosztowne szerokie drogi dla samochodów. Jest to dowód na to, że w powszechnej świadomości samochód osobowy jest najważniejszym i najbardziej uprzywilejowanym środkiem transportu dla którego nie widzi się alternatywy.